Dodatek za pracę w nocy i nadgodzinach

Wysokość dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych i pracy w porze nocnej
na przełomie miesięcy kalendarzowych

Przy ustalaniu:
dodatkowego wynagrodzenia za każdą godzinę pracy wykonywaną w porze nocnej, minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2020 r.: 2 600 zł) dzieli się przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu (par. 4b rozporządzenia MPiPS z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy). Tym samym dodatek nocny jest uzależniony od liczby godzin wynikających z wymiaru czasu pracy w miesiącu wystąpienia pracy w porze nocnej.
Przepis nie odnosi się przy tym do innych regulacji z zakresu czasu pracy, zwłaszcza do okresu rozliczeniowego, dlatego część autorów jest zdania, że stawki dodatku m.in. za pracę w porze nocnej do i po 24⁰⁰ należy ustalić odrębnie.
W literaturze istnieje też odmienne stanowisko w omawianej sprawie. Zdaniem jego zwolenników, w tym również moje, dodatek nocny powinien być wynikiem podzielenia minimalnego wynagrodzenia za pracę przez liczbę godzin do przepracowania w miesiącu rozliczanym.
Argumentem przemawiającym jest zasada spójności i jednolitości stosowanych rozwiązań, w tym stawki za godzinę zwykłej pracy, pracy w nadgodzinach, czy pracy w porze nocnek. Jakkolwiek przepisy regulujące sposób ich obliczania posługują się tą samą terminologią (dzielnikiem, za pomocą którego ustala się stawkę godzinową, jest "liczba godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu"), jednak z racji sposobu planowania pracy oraz rozliczania nadgodzin, co następuje w ramach danego okresu, przyjmuje się, że chodzi o nominał miesiąca rozliczanego.

Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 23 stycznia 2008 r. w sprawie obliczania dodatku za pracę w porze nocnej wyjaśnił, że:
"(...)
ustalając dodatkowe wynagrodzenie przysługujące na podstawie art. 151⁸ § 1 Kodeksu pracy (tj. dodatek za pracę w porze nocnej), za godzinę pracy w porze nocnej minimalne wynagrodzenie za pracę przewidziane w tym przepisie dzieli się przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Departament Prawny wskazuje, iż przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu, przez którą w celu obliczenia dodatku za pracę w porze nocnej należy podzielić minimalne wynagrodzenie za pracę, należy rozumieć obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy obliczony zgodnie z zasadami wskazanymi w art. 130 Kodeksu pracy.".

Przykład
Pracownik objęty jest 3 miesięcznym okresem rozliczeniowym (praca w systemie zmianowym). W dniu 30 kwietnia 2020 r. pracownik wykonywał pracę w porze nocnej od 22⁰⁰ do 6⁰⁰.
Dodatek nocny za wszystkie godziny przepracowane w tej dobie roboczej wynosił: 3,10 zł
2 600 zł : 168h = 15,48 zł
15,48 zł x 20% = 3,10 zł.