Imprezy masowe finansowane z ZFŚS a badanie sytuacji życiowej

Opodatkowanie świadczeń

Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o Zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 288) zwana dalej ustawą o ZFŚS.
Ustawa określa (art. 1) zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zasady gospodarowania środkami tego Funduszu, przeznaczonego na:

• finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania
  z Funduszu
• na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych
• tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.

Art. 2 pkt. 4 ustawy definiuje również zakładowe obiekty socjalne, są to:

• ośrodki wczasowe i kolonijne
• domy wypoczynkowe
• sanatoria
• ogrody działkowe
• obiekty sportowo-rekreacyjne
• żłobki, kluby dziecięce i przedszkola oraz
• obiekty służące działalności kulturalnej

Działalnością socjalną są usługi świadczone przez pracodawców na rzecz (art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS):
1.
Różnych form wypoczynku
2.
Działalności kulturalno-oświatowej
3.
Działalności sportowo-rekreacyjnej
4.
Opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego
5.
Udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej
6.
Zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Udostępnienie pracodawcy danych osobowych osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu, w celu przyznania ulgowej usługi i świadczenia oraz dopłaty z Funduszu i ustalenia ich wysokości, następuje w formie oświadczenia. Pracodawca może żądać udokumentowania danych osobowych w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia. Potwierdzenie może odbywać się w szczególności na podstawie oświadczeń i zaświadczeń o sytuacji życiowej (w tym zdrowotnej), rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu
(art. 8 ust. 1-1a ustawy o ZFŚS). 

Imprezy masowe a badanie sytuacji życiowej osoby uprawnionej

Wyrok z 23 października 2008 r. sygn. akt II PK 74/08
(…) działalność w postaci imprez masowych, jak pikniki, „andrzejki”, organizowanie wycieczek
(w tym o charakterze integracyjnym), mieści się w pojęciu działalności socjalnej jako rodzaj działalności rekreacyjnej względnie działalności w postaci różnych form wypoczynku. Kryterium socjalne znajduje zastosowanie jedynie do przyznawania ulgowych świadczeń i usług. Zatem w przypadku gdy regulamin Funduszu przewiduje wydatkowanie środków na inne jeszcze cele, mieszczące się w ramach działalności socjalnej – może on ustalać inne zasady korzystania z tych świadczeń, np. powszechnej dostępności na równych zasadach z imprez integracyjnych, w tym np. pikników, „andrzejek”, czy wycieczek (…).

Z orzeczenia SN wynika, że prowadząc działalność socjalną należy rozróżniać dwa rodzaje świadczeń:
1)
określone w art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS, które mają charakter ulgowy
2)
uregulowane wyłącznie w art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS, tj. usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową
3)
świadczeniem o charakterze nieulgowym będzie zatem np. spotkanie integracyjne, polegające na wspólnym oglądaniu seansu filmowego, które jest organizowane dla wszystkich pracowników i którego założeniem jest udział zatrudnionych na zasadzie równości

do takich świadczeń można również zaliczyć, m.in.: pikniki sportowo-rekreacyjne, ogniska, kulig czy spartakiady oraz imprezy kulturalno-oświatowe, np. przedstawienia teatralne.
Z charakteru tych świadczeń wynika, że są one formą działalności socjalnej. Jednak z uwagi na założenie, że korzystanie z nich odbywa się na równych zasadach, zastosowanie kryterium socjalnego nie jest możliwe. Należy mieć na uwadze, że z funduszu nie można sfinansować imprez firmowych, które nie mają charakteru wypoczynkowego, rekreacyjnego lub kulturalnego.

W wyroku z 1 października 2013 r. sygn. akt III AUa 1312/12 Sąd Apelacyjny w Poznaniu stwierdził
w uzasadnieniu, że regulamin Funduszu może ograniczać się jedynie do przyznania ulgowych świadczeń
z Funduszu z zastosowaniem kryteriów socjalnych, ale może też wymienić inne sposoby wydatkowania środków w ramach działalności socjalnej. Celowym jest ustalanie zasad powszechnej dostępności do innych świadczeń niż ulgowych, na równych zasadach dla wszystkich uprawnionych. Judykatura zezwala zatem pracodawcom na finansowanie z Funduszu wycieczek, pikników, festynów, imprez sportowo-kulturalnych
i innych podobnych form działalności socjalnej. Świadczenia te mieszczą się w pojęciu działalności socjalnej jako rodzaj działalności rekreacyjnej – w postaci różnych form krajowego wypoczynku i o ile są przewidziane
w regulaminie, to są dopuszczalne, nawet na zasadzie ogólnej dostępności. „Kryterium socjalne, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z 1994 r. o ZFŚS odnosi się jedynie do przyznawania ulgowych świadczeń i usług, nie dotyczy ono natomiast innych świadczeń i usług, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy.” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 26 września 2013 r., sygn. akt III AUa 307/13).
Wyrok Sądu Najwyższego z 10 lipca 2014 r. sygn. akt II UK 472/13
(…) odstąpienie od kryteriów socjalnych (wymienionych w art. 8 ust. 1 ww. ustawy) przyznawania świadczeń socjalnych z ZFŚS powinno być zjawiskiem wyjątkowym i mieć przekonujące uzasadnienie w okolicznościach danej sprawy (np. w przypadku zorganizowania dla wszystkich pracowników imprezy integracyjnej).

Imprezy masowe a zwolnienie z opodatkowania do 1000 zł dla pracownika

Zaliczka na podatek dochodowy
Wolne od podatku dochodowego są wartość otrzymanych przez pracownika, w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych sfinansowanych w całości ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1 000 zł.
Rzeczowymi świadczeniami nie są:
bony
talony
i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PDOF).

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13.
Zdaniem TK, na podstawie analizy przepisów ustawy o PDOF, należy przyjąć, że obowiązku podatkowego nie rodzą bowiem takie nieodpłatne świadczenia, które
1)
zostały w szczególności spełnione bez zgody pracownika
2)
nie przyniosły mu korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, gdyż zostały spełnione w interesie pracodawcy oraz
3)
są dostępne w sposób ogólny, a co za tym idzie nie można ich przypisać konkretnej osobie

O nie powstaniu przychodu z tytułu otrzymanych od pracodawcy nieodpłatnych świadczeń decyduje łączne spełnienie określonych wyżej przesłanek.

Zgodnie z powyższym:
udział w tzw. imprezach/spotkaniach masowych zaoferowanym przez pracodawcę pracownikom, nie oznacza uzyskania przychodu przez pracownika, gdyż brak jest podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść. Należy uznać, że udział pracowników i członków ich rodzin oraz emerytów i rencistów w wycieczce krajoznawczo-turystycznej, dofinansowanej z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, mających na celu działalność kulturalną i rekreacyjną, a także integrację pracowników, zacieśnianie wzajemnych więzi oraz poprawę atmosfery wśród załogi, nie spowodowało uzyskania przysporzenia majątkowego. Zatem, dofinansowanie przez Wnioskodawcę z ZFŚS krajoznawczo-turystycznej nie spowodowało powstania po stronie pracowników przychodu ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a po stronie emerytów i rencistów przychodu z innych źródeł, na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 marca 2020 r. nr: 0113-KDIPT2-3.4011.75.2020.1.ST).