Wysokość stawki godzinowej na potrzeby ustalenia
m.in. wynagrodzenia za nadgodziny
W zależności od stosowanego w danym zakładzie pracy systemu czasu pracy, pracownicy mogą być objęci różnymi okresami rozliczeniowymi.
W okresach rozliczeniowych dłuższych niż 1 miesiąc pracodawca ma możliwość zaplanować pracownikowi taką liczbę godzin pracy, która w poszczególnych miesiącach nie musi pokrywać się z wymiarem czasu pracy ustalonego dla tego miesiąca.
Przykładowo:
W okresie rozliczeniowym przypadającym:
od stycznia do marca 2020 r. do przepracowania jest łącznie 504 h:
styczeń 2020 r.:
wymiar czasu pracy: 168 h
luty 2020 r.:
wymiar czasu pracy: 160 h
marzec 2020 r.:
wymiar czasu pracy: 176 h
Pracodawca zaplanował godziny pracy w następujący sposób:
styczeń 2020 r.:
200 h
luty 2020 r.:
200 h
marzec 2020 r.:
104 h
Przy zachowaniu odpowiednich odpoczynków (dobowy i tygodniowy) zaplanowanie godzin pracy w ten sposób jest zgodne z przepisami. Wątpliwości, które pojawiają się przy rozliczaniu wynagrodzeń, dotyczą ustalenia prawidłowej wysokości stawki godzinowej na potrzeby ustalenia m.in.:
- wynagrodzenia za nadgodziny
- dodatku za pracę w porze nocnej
- dyżurów pracowniczych czy
- wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca
W tym ostatnim przypadku w myśl § 12 Rozporządzenia MPiPS z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy, ustawodawca posługuje się pojęciem „liczby godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu”.
w którym wyraziło pogląd, iż:
„(….)
w świetle § 12 tego rozporządzenia w celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik w tym miesiącu był nieobecny w pracy z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą, i za czas tej nieobecności nie zachowuje prawa do wynagrodzenia – miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu i otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z tych przyczyn. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.
W opinii Departamentu sformułowanie – liczba godzin pracy przypadających do przepracowania – oznacza liczbę godzin, do przepracowania których pracownik zobowiązany jest zgodnie z wymiarem czasu pracy w tym miesiącu (a nie liczbę godzin do przepracowania w tym miesiącu zgodnie z rozkładem czasu pracy konkretnego pracownika). Oznacza to, że niezależnie od faktycznej długości okresu rozliczeniowego, w celu wyliczenia dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych oraz wynagrodzenia za część miesiąca, liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, należy przyjąć miesięczny wymiar czasu pracy, obliczony w sposób przewidziany w art. 130 Kodeksu pracy (…)”.
Przykład
Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonuje pracę od poniedziałku do piątku po 8h (system podstawowy) w trzy miesięcznym okresie rozliczeniowym.
W okresie rozliczeniowym przypadającym:
od stycznia do marca 2020 r. do przepracowania jest łącznie 504 h:
styczeń 2020 r.:
wymiar czasu pracy: 168 h
luty 2020 r.:
wymiar czasu pracy: 160 h
marzec 2020 r.:
wymiar czasu pracy: 176 h
Pracodawca zaplanował godziny pracy w następujący sposób:
styczeń 2020 r.:
200 h
luty 2020 r.:
200 h
marzec 2020 r.:
104 h
W miesiącu lutym 2020 r. pracownik zwrócił się do pracodawcy z wnioskiem o możliwość rozwiązania w dniu 14 lutego 2020 r. umowy o pracę na mocy porozumienia stron na co pracodawca wyraził zgodę.
Do ustalenia wysokości stawki godzinowej w celu obliczenia wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca, pracodawca przyjmie 160 h a więc liczbę godzin odpowiadającą wymiarowi czasu pracy w miesiącu lutym 2020 r. Nie ma przy tym znaczenia, iż w miesiącu tym pracownik miał zaplanowane do przepracowania 200 h.
Ważne:
Powyższa zasada nie będzie dotyczyła jednak ustalenia wysokości wynagrodzenia gdy w trakcie miesiąca kalendarzowego doszło do zmiany jego wysokości.
Do ustalenia wysokości stawki godzinowej należy posłużyć się faktyczną liczbą godzin do przepracowania (zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy dla danego pracownika). Przepisy z zakresu wynagrodzeń nie regulują wprost sposobu obliczania wynagrodzenia w stałej stawce miesięcznej w przypadku zmiany jego wysokości. W tej sytuacji należy ustalić stawki godzinowe przed i po zmianie wynagrodzenia, aby następnie pomnożyć je przez ilość godzin faktycznie przepracowanych podczas obowiązywania tych stawek.
Przykład
Pracownik (w wieku 30 lat) był wynagradzany według stawki: 2 600 zł miesięcznie. W wyniku podwyżki płac od dnia 11 lutego 2020 r. jego wynagrodzenie podniesiono do kwoty: 2 750 zł miesięcznie.
Pracownik wykonuje pracę w:
- pełnym wymiarze czasu pracy
- systemie pracy zmianowej
- 3 miesięcznym okresie rozliczeniowym (styczeń – marzec)
Pracownik ma ponadto prawo do premii w wysokości: 25% przysługującego w danym miesiącu wynagrodzenia zasadniczego.
Zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy w miesiącu lutym 2020 r.:
- pracownik miał do przepracowania: 180 h oraz
- wykonywał pracę w nadgodzinach: 15 h (przekroczenie dobowe) w okresie po zmianie stawki wynagrodzenia
Za miesiąc luty 2020 r. pracownik uzyskał wynagrodzenie w łącznej kwocie:
wynagrodzenie zasadnicze:
za okres od 01 do 10 lutego 2020 r.: godziny przepracowane w tym okresie: 72 h
2 600 zł : 180 h = 14,44 zł
14,44 zł x 72 h = 1 039,68 zł
wynagrodzenie zasadnicze:
za okres od 11 do 29 lutego 2020 r.: godziny przepracowane w tym okresie: 108 h
2 750 zł : 180 h = 15,28 zł
15,28 zł x 108 h = 1 650,24 zł
premia:
1 039,68 zł + 1 650,24 zł = 2 689,92 zł
2 689,92 zł x 25% = 672,48 zł
wynagrodzenie za nadgodziny:
2 750 zł : 160 h (wymiar czasu pracy w miesiącu lutym) = 17,19 zł
17,19 zł x 15 h = 257,85 zł normalne wynagrodzenie
17,19 zł x 50% = 8,60 zł
8,60 zł x 15 h = 129 zł dodatek
razem: 386,85 zł
Łączne wynagrodzenie:
1 039,68 zł + 1 650,24 zł + 672,48 zł + 386,85 = 3 749,25 zł.
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi informacjami?
Zapisz się do newslettera!