Tytuł wykonawczy a potrącenie z zasiłku chorobowego

Egzekucja komornicza

Pytanie
# 57
Otrzymaliśmy od Komornika tytuł wykonawczy z treści którego wynika, że Komornik zajmuje pracownikowi „Wynagrodzenie za pracę” powołując się na art. 881 § 2 ustawy kodeks postępowania cywilnego. Czy na podstawie takiej treści pisma możemy dokonać potrącenia z wypłaconego pracownikowi zasiłku chorobowego ?
Odpowiedź:
Zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę regulują przepisy art. 87 – 91 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy, zwana dalej ustawą k.p. W przepisach tych ustawodawca określił m.in. maksymalne wysokości potrąceń, kwotę wolną od potrąceń. W sprawach nieunormowanych, przepisy Kodeksu pracy odwołują do przepisów odrębnych, którymi są ustawa kodeks postępowania cywilnego oraz przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 90 K.p.).
Potrąceń ze świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej dokonuje się na zasadach przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 66a ust. 1 ustawy z 25.06.1999 r., zwana dalej ustawą zasiłkową). Przy potrącaniu należności z zasiłków należy stosować przepisy art. 139-144 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Potrącenia z zasiłków porusza również ZUS w pkt 387 – 397 komentarza do ustawy zasiłkowej (ostatnia aktualizacja sierpień 2023 r.).
W odniesieniu do potrąceń z wynagrodzenia za pracę (postępowanie egzekucyjne prowadzone w trybie sądowym) zastosowanie znajdą przepisy art. 880-888 ustawy kodeks postępowania cywilnego, zwana dalej ustawą k.p.c. W odniesieniu do innych wierzytelności zastosowanie znajdą przepisy art. 895-908 k.p.c. do których zalicza się zasiłek chorobowy jako świadczenie z ubezpieczenia chorobowego, o jakim mowa w art. 2 pkt 1 ustawy zasiłkowej oraz świadczenia wypłacane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych ZFŚS.
Komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób.
Dotyczy to w szczególności:

• periodycznego wynagrodzenia za pracę
• wynagrodzenia za prace zlecone oraz
• nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również
• związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy (art. 881 § 1-2 k.p.c.).

Przepisy nie definiują wprost pojęcia „wynagrodzenia za pracę”. Przez wynagrodzenie za pracę należy uznać świadczenie obowiązkowe o charakterze przysparzająco-majątkowym, ustalane odpowiednio do rodzaju, ilości i jakości pracy, wypłacane okresowo w zamian za wykonaną przez pracownika pracę w ramach wiążącego go z pracodawcą stosunku pracy. Wynagrodzenie to nazwa różnych wypłat dokonywanych przez pracodawcę na rzecz pracownika, w tym obowiązkowego wynagrodzenia zasadniczego określonego stawką miesięczną, godzinową lub akordową, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych czy w porze nocnej oraz innych składników płacowych m.in. dodatku stażowego, funkcyjnego i motywacyjnego, premii regulaminowych czy prowizji, przewidzianych w przepisach płacowych obowiązujących u pracodawcy (art. 78 w zw. z art. 22 § 1 K.p.).
Pomocnym przy kwalifikowaniu danego składnika/świadczenia do wynagrodzenia jest załącznik do objaśnień do sprawozdawczości Głównego Urzędu Statystycznego z zatrudnienia i wynagrodzeń (druk Z-06, Z-03) http://form.stat.gov.pl/formularze/2023/index.htm

PRZYKŁAD
W maju 2025 r. wypłacone zostaną pracownikowi następujące świadczenia:

• wynagrodzenie zasadnicze
• wynagrodzenie chorobowe
• premia regulaminowa
• wynagrodzenie za nadgodziny oraz dodatek za pracę w nocy
• zasiłek chorobowy
• dofinansowanie z ZFŚS.

Pracodawca jest w posiadaniu tytułu wykonawczego przekazanego przez Komornika dotyczący niespłaconej przez pracownika pożyczki bankowej i na jego podstawie dokonuje potrąceń. W treści pisma wskazane jest, iż komornik zajmuje wynagrodzenie za pracę (art. 881 § 2 ustawy k.p.c.). W pierwszej kolejności pracodawca powinien dokonać podziału na te świadczenia, które kwalifikowane są jako wynagrodzenie za pracę.
Należeć do nich będzie wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie chorobowe, premia regulaminowa, wynagrodzenie za nadgodziny oraz dodatek za pracę w nocy.
Pozostałe świadczenia, według objaśnień GUS, nie są wynagrodzeniem za pracę a więc nie będą podlegać egzekucji. Należą do nich zasiłek chorobowy i świadczenie z funduszu socjalnego. Żeby pracodawca był zobowiązany do dokonywania potrąceń z zasiłku chorobowego i świadczeń wypłacanych w ramach tworzonego funduszu socjalnego, tytuł wykonawczy od komornika musi wskazywać taki zakres (zapisem takim może być wskazanie przez komornika zajęcia z  zasiłków lub wierzytelności). Należy pamiętać, że nie rozstrzyga tego tytuł pisma, lecz jego treść. Jeżeli z treści tytułu wykonawczego wynika, że zajęcie ogranicza się do wynagrodzenia za pracę to dotyczy ono wyłącznie wynagrodzenia za pracę (w tym wynagrodzenia chorobowego) z wyłączeniem innych świadczeń i wierzytelności. W wyroku z 27 lutego 2018 r. dotyczącym egzekucji ze świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zaliczanych do innych wierzytelności, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy uznał, że jeżeli zajęcie komornicze obejmuje tylko wynagrodzenie za pracę, pracodawca nie musi dokonywać potrąceń z innych wierzytelności.
Na podstawie informacji jakie pracodawca musi przekazać komornikowi w ciągu tygodnia m.in. przedstawienia za okres 3 miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie periodycznego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu, którym jest zasiłek chorobowy oraz świadczenia finansowane z ZFŚS (art. 882 § 1 pkt 1 k.p.c.) jeżeli takowe świadczenia przysługiwały pracownikowi za okres tych miesięcy, komornik może dokonać zajęcia innych wierzytelności osobnym pismem.