Zwrot składek E-R z okresu korzystania z ulg podatkowych

Interpretacja Dyrektora KIS

W 2025 r. roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi 260 190 zł (8 673 zł x 30). Płatnik zobowiązany jest zaprzestać obliczać i przekazywać składek po przekroczeniu przez ubezpieczonego kwoty rocznej podstawy wymiaru (art. 19 ust. 5 – 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwana dalej ustawą o sus). Kwotę przekroczenia ustala się na podstawie własnej dokumentacji płacowej lub informacji uzyskanej w ZUS. Jeżeli do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik składek, ubezpieczony jest zobowiązany zawiadomić wszystkich płatników składek o przekroczeniu kwoty rocznej podstawy wymiaru składek.
W wyniku błędnie złożonego oświadczenia na koncie płatnika składek powstanie:
1)
niedopłata składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
2)
nadpłata składki na ubezpieczenie zdrowotne
(podstawa wymiaru tej składki powinna zostać pomniejszona o wyższą kwotę składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez pracownika).
Kwota zwrotu nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenia E-R w związku z przekroczeniem rocznego limitu stanowi przychód ze stosunku pracy. W miesiącu zwrotu należy pobrać zaliczkę na podatek dochodowy (art. 32 ustawy o PDOF). W podstawie do opodatkowania uwzględnia się pełną kwotę nadpłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przed pomniejszeniem o składkę zdrowotną.

PRZYKŁAD
W 2024 r. pracownik korzystał z „ulgi dla młodych”. Za 12.2024 r. rozliczono wynagrodzenie w wysokości 12 000 zł. U pracownika stosowane są podstawowe koszty uzyskania przychodów 250 zł oraz kwota zmniejszająca podatek 300 zł. Pracownik nie jest uczestnikiem PPK.

W wyniku przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek E-R, pracodawca zwrócił pracownikowi za grudzień 2024 r. nadpłacone składki w czerwcu 2025 roku w wysokości 1 351,20 zł. W lutym 2025 r. pracownik ukończył 26 lat.  Jeżeli pracodawca zwróci nadpłacone składki, które zostały wcześniej odliczone od dochodu, to w miesiącu ich zwrotu są przychodem ze stosunku pracy dla pracownika podlegającym opodatkowaniu.  
Składki na ubezpieczenie społeczne, których podstawą wymiaru jest dochód (przychód) zwolniony od podatku, nie są odliczane od dochodu (art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o PDOF). Składki zapłacone ze środków pracownika korzystającego z ulgi dla młodych nie są zatem odliczane od jego dochodu (podstawy do opodatkowani) ani w trakcie roku, przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy, ani w rozliczeniu rocznym. Dlatego zwrot nieodliczonych uprzednio składek E-R nie stanowi przychodu ze stosunku pracy. Pracodawca nie powinien doliczać ich zwrotu do przychodu pracownika korzystającego z ulgi dla młodych. W odniesieniu do tej części zwróconych składek nie ciążą na pracodawcy obowiązki płatnika. Składek tych nie należy wykazywać w informacji PIT-11. Pracownik nie może ich również uwzględnić w zeznaniu rocznym (interpretacja KIS z 26 września 2024 r. 0115-KDIT2.4011.388.2024.1.ENB).

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 września 2024 r.
0115-KDIT2.4011.388.2024.1.ENB. Zwrot nienależnych składek.
Opis stanu faktycznego.
ZUS przeprowadził kontrolę, w trakcie której inspektor stwierdził nadpłatę składek społecznych i zdrowotnych dla Zleceniobiorcy będącego uczniem szkoły policealnej, który z dniem 31 sierpnia 2023 r. został skreślony z listy uczniów. ZUS powołując się na przepisy o szkolnictwie wyższym stwierdził, że Zleceniobiorca zachował status ucznia od 1 września 2023 r. do 30 września 2023 r. (mimo skreślenia z listy uczniów), ponieważ od 1 października 2023 r. rozpoczął studia wyższe.  Zleceniobiorca częściowo przekroczył limit ulgi dla młodych i od nadwyżki odprowadzono podatek. Po dokonaniu korekty dokumentów do ZUS, powstała konieczność zwrotu nienależnie pobranych składek społecznych
i zdrowotnych od przychodu za wskazane okresy. Jako płatnik podatku planowali Państwo doliczyć całkowitą kwotę zwróconych składek do bieżącego przychodu za 2024 r. z tytułu umowy zlecenia. Podatnik nie ponosi jeszcze podatku, ponieważ nadal korzysta z ulgi dla młodych, więc zaliczka na podatek nie wystąpiłaby. Przekroczenie limitu nastąpi prawdopodobnie w 2024 r.
Pytania
1) Czy doliczyć zwrot składek społecznych i zdrowotnej do przychodu w 2024 r.?
2) Jeśli tak, to w jakiej wysokości doliczyć zwrot składek do przychodu?
3) Czy uwzględnić ten zwrot w PIT-11 za 2024 r.?
4) W jakiej pozycji rozliczyć ten przychód w PIT-11 za 2024 r.?
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej.
Odliczeniu od dochodu (w przypadku krajowych składek na ubezpieczenia społeczne) nie podlegają składki, których podstawę wymiaru stanowi m.in. przychód zwolniony od podatku na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odliczeniu w podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlegają zatem składki zapłacone ze środków podatnika od przychodów objętych ulgą dla młodych. Zasada ta ma zastosowanie zarówno w trakcie roku przy obliczaniu zaliczek na podatek, jak i w rozliczeniu rocznym. W świetle powyższego kwota nadpłaconych składek na ubezpieczenia społeczne (które były odliczane od podstawy obliczenia podatku) w części sfinansowanej przez zleceniobiorcę, następnie zwrócona przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych za pośrednictwem płatnika składek, stanowi de facto zwrot uprzednio nienależnie pomniejszonego przychodu z tytułu umowy zlecenia. Tym samym w miesiącu, w którym kwota nadpłaconych i uprzednio odliczonych składek jest wypłacona zleceniobiorcy (postawiona do dyspozycji), stanowi dla niego przychód z tytułu umowy zlecenia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 13 pkt 8 ustawy. Jeśli natomiast zwrot dotyczy składek społecznych, których podstawę wymiaru stanowił dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym np. w ramach ulgi dla młodych, to zwrot nieodliczanych uprzednio składek nie stanowi przychodu. Składki takie nie pomniejszały bowiem podstawy opodatkowania.
Zwrot nadpłaconych składek społecznych
W przedstawionej przez Państwa sytuacji mamy więc do czynienia ze składkami na ubezpieczenie społeczne, których podstawą naliczenia był w części dochód zwolniony z opodatkowania na podstawie ulgi dla młodych, oraz w części dochód podlegający opodatkowaniu – po przekroczeniu przez Zleceniobiorcę kwoty 85 528 zł. Jak wyjaśniliśmy powyżej, w przypadku zwrotu nadpłaconych składek społecznych pobieranych od dochodu zwolnionego w ramach ulgi dla młodych, zwrot ten nie podlega doliczeniu do przychodu, bowiem składki takie nie pomniejszały podstawy opodatkowania. Składek tych jako płatnik nie powinni zatem Państwo doliczać do przychodu Zleceniobiorcy w dacie ich wypłaty. W odniesieniu do tej części zwróconych składek nie ciążą na Państwu obowiązki płatnika, tj. obowiązek obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Składek tych nie należy również wykazywać w wystawianej Zleceniobiorcy za 2024 r. informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy. Składki te nie stanowią także przychodu z innych źródeł, który Zleceniodawca powinien samodzielnie uwzględniać w składanym zeznaniu. Natomiast zwrot składek społecznych obliczanych od dochodu opodatkowanego, który nie korzystał z ulgi dla młodych z uwagi na przekroczenie kwoty 85 528 zł, stanowił dla Zleceniobiorcy przychód w miesiącu, w którym kwota nadpłaconych składek została mu wypłacona (postawiona do dyspozycji). Przychód z tego tytułu stanowił dla Zleceniobiorcy przychód z tytułu umowy zlecenia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 13 pkt 8 ustawy. W sytuacji gdy Zleceniobiorca w 2024 r. nadal spełnia wszystkie warunki do korzystania z ulgi dla młodych i do momentu zwrotu przez Państwa nadpłaconych składek nie wyczerpał limitu kwoty 85 528 zł, to zwrot nadpłaconych składek obliczonych w 2023 r. od dochodu opodatkowanego może również korzystać ulgi dla młodych i podlega wliczeniu do limitu objętego zwolnieniem. Oznacza to, że w odniesieniu do części zwróconych składek naliczonych od dochodu podlegającego opodatkowaniu nie ciążą na Państwu obowiązki płatnika, tj. obowiązek obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, o ile wartość tych składek razem z innymi przychodami uzyskanymi do (…) 2024 r. przez Zleceniobiorcę nie przekroczyła limitu 85 528 zł. Jeśli składki razem z innymi przychodami uzyskanymi przez Zleceniobiorcę w 2024 r. nie przekroczyły tej kwoty, to wartości tych składek należy wykazywać w ww. informacji PIT-11 jako przychód, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy, a nie jako podlegający opodatkowaniu przychód z tytułu umowy zlecenia. Ewentualne obowiązki płatnika, tj. obowiązek obliczenia i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy z tytułu zwrotu części składek obliczonych od dochodu podlegającego opodatkowaniu, a także obowiązek ich uwzględnienia w informacji PIT-11, jako podlegających opodatkowaniu dochodów z tytułu umowy zlecenia, miałyby miejsce wyłącznie w sytuacji przekroczenia przez Zleceniobiorcę w dacie ich wypłaty (postawienia do dyspozycji) limitu objętego zwolnieniem.
Zwrot nadpłaconych składek zdrowotnych
W zakresie skutków podatkowych zwrotu składek na ubezpieczenie zdrowotne wyjaśniamy, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2023 r. nie przewidywały możliwości odliczenia składek zdrowotnych od podatku obliczonego od dochodów, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy. Skoro zatem składki zdrowotne nie mogły zostać uwzględnione przy obliczaniu podatku z tytułu umowy zlecenia, to uznać należy, że zwrot nadpłaconych w 2023 r. składek zdrowotnych nie wywiera żadnych skutków podatkowych i nie stanowił przychodu Zleceniobiorcy. W konsekwencji, w związku ze zwrotem nadpłaconych składek zdrowotnych nie byli Państwo zobowiązani do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Składek tych nie należy wykazywać w wystawianej Zleceniobiorcy za 2024 r. informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy. Składki te nie stanowią również przychodu z innych źródeł, jak też nie podlegają doliczeniu w zeznaniu podatkowym na podstawie art. 45 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.