Wynagrodzenia

Wynagrodzenie z dwóch umów o pracę a składka zdrowotna

Dwie wypłaty wynagrodzenia w miesiącu kalendarzowym a ograniczona z pierwszego wynagrodzenia składki na ubezpieczenie zdrowotne

Artykuł pochodzi z najnowszego wydania e-Kompendium rozliczania wynagrodzeń i zasiłków w 2021 r.:

Nie ma przeszkód prawnych aby w jednym zakładzie pracy z tym samym pracownikiem zawarto dwie umowy o pracę pod warunkiem, że dotyczy to pracy innego rodzaju.

Rozliczenie składek ZUS i zaliczki na podatek dochodowy:
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne stanowi (z pewnymi wyjątkami) przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskiwany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy:

18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o sus oraz
81 ust. 1 ustawy zdrowotnej).

Przychód ze stosunku pracy powstaje w miesiącu wypłacenia lub postawienia do dyspozycji pracownika wynagrodzenia.
W imiennym miesięcznym raporcie ZUS RCA, składanym za pracownika do ZUS, uwzględnia się należne składki na poszczególne ubezpieczenia od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji pracownika wypłat począwszy od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego raport dotyczy – stanowiących podstawę wymiaru składek na ww. ubezpieczenia (§ 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany ZUS (Dz. U. poz. 1831), który ma mocy art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej ma zastosowanie także do składek na ubezpieczenie zdrowotne).

Zgodnie z powyższym, składki ZUS od dokonywanych pracownikowi wypłat z tytułu pracy na podstawie dwóch umów o pracę należy ustalić od ich sumy.
Zaliczkę na podatek dochodowy należy obliczyć od łącznego przychodu z obydwu zawartych umów.
Należy przy tym pamiętać aby dokonując obliczenia zaliczki na podatek dochodowy:

kwotę zmniejszającą podatek, na podstawie złożonego oświadczenia PIT-2, zastosować w pojedynczej wysokości oraz
uwzględnićkoszty uzyskania przychodu z jednej i z drugiej umowy w pełnej wysokości.

Ograniczenia wysokości kosztów uzyskania przychodów z tytułu uzyskiwania przychodów ze stosunku pracy z kilku tytułów równocześnie pracownik dokonuje samodzielnie w zeznaniu rocznym.

Zapamiętaj:
Jeżeli ustalona w powyższy sposób składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie wyższa od zaliczki na podatek dochodowy obliczonej na wskazanych zasadach, będzie podlegała obniżeniu do wysokości tej zaliczki (art. 83 ust. 1 ustawy zdrowotnej).

Do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pracownika stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (z pewnymi wyjątkami). Podstawę tę pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe potrąconych przez pracodawcę ze środków pracownika (art. 81 ust. 1 i 6 ustawy zdrowotnej). W przypadku uzyskiwania przychodów z dwóch zawartych umów o pracę podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie suma przychodów z tych dwóch umów pomniejszona o sumę składek na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika. Gdy w danym miesiącu kalendarzowym pracownikowi wypłacane będzie wynagrodzenie z dwóch umów w różnych terminach i wynagrodzenie z jednej z tych umów będzie niskie, to przy jego rozliczeniu, podlegająca odliczeniu od zaliczki na podatek dochodowy składka na ubezpieczenie zdrowotne (w wysokości 7,75% podstawy) może być wyższa od tej zaliczki. W tej sytuacji pracodawca ma obowiązek obniżyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne do wysokości tej zaliczki (art. 83 ust. 1 ustawy zdrowotnej). Zgodnie z tym przepisem, w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez pracodawcę (w wysokości 9% podstawy wymiaru) jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki.
Oznacza to, że rozliczając każdą kolejną wypłatę, łączy się ją z wypłatami wcześniejszymi. Po zsumowaniu wszystkich wypłat dokonanych pracownikowi w danym miesiącu może się więc okazać, że powyższe obniżenie nie będzie miało zastosowania. Obliczona w ten sposób składka na ubezpieczenie zdrowotne może być bowiem niższa od zaliczki na podatek dochodowy. W sytuacji gdy po zsumowaniu wszystkich wypłat dokonanych w danym miesiącu kalendarzowym składka na ubezpieczenie zdrowotne nadal była wyższa od zaliczki na podatek, to pracodawca powinien dokonać jej ograniczenia.

Przykład
Z pracownikiem (wiek 39 lat, nie jest uczestnikiem PPK) zawarto dwie umowy o pracę (różny rodzaj wykonywanej pracy).
Z pierwszej zawartej umowy pracownik wynagradzany jest stałą miesięczną stawką wynagrodzenia w wysokości: 1 200 zł (wynagrodzenie płatne 25 dnia danego miesiąca), z drugiej w wysokości: 2 400 zł (wynagrodzenie płatne w ostatnim dniu miesiąca).
Pracownikowi przysługują:

podstawowe koszty uzyskania przychodu oraz
pracownik złożył oświadczenie PIT-2

Rozliczenie pierwszego wynagrodzenia za pracę 25 dnia danego miesiąca:

Rozliczenie drugiego wynagrodzenia za pracę na ostatni dzień miesiąca:

Ważne:
Rozliczając składkę zdrowotną przy wypłacie z 25 dnia danego miesiąca kalendarzowego, pracodawca obliczoną składkę w wysokości 9% podstawy wymiaru (93,19 zł) obniżył do wysokości zaliczki na podatek dochodowy (89,69 zł). W ostatecznym rozliczeniu obydwu wypłat ostatniego dnia miesiąca, przepis o ograniczeniu nie miał zastosowania.

Rozliczenie składek ZUS:
ubezpieczenie społeczne: 493,56 zł
(164,52 zł + 329,04 zł)
ubezpieczenie zdrowotne: 279,58 zł
(89,69 zł + 189,89 zł)
Zaliczka na podatek dochodowy: 159 zł
(9 zł + 150 zł)