Urlop „na żądanie” a zgoda pracodawcy na jego udzielenie

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2024 r. II PSK 106/23
Wykorzystanie urlopu „na żądanie”
(…) zgodnie z jednolitą wykładnią przyjętą w judykaturze na gruncie wykładni art. 167² k.p. pojęcia „udzielić urlopu” na żądanie pracownika, należy mieć na uwadze, że samo złożenie wniosku, będącego żądaniem w rozumieniu art. 167² k.p., nie jest wystarczające do wykorzystania tego urlopu, gdyż pracownik nie może rozpocząć urlopu „na żądanie”, dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody, czyli nie udzieli mu takiego urlopu (wyrok Sądu Najwyższego z 16 września 2008 r., II PK 26/08, OSNP 2010 nr 3-4, s. 36; K. Rączka (w:) M. Gersdorf, W. Ostaszewski, M. Raczkowski, A. Zwolińska, K. Rączka, Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2024, art. 167²). Także w okolicznościach niniejszej sprawy powód nie mógł bez zgody pracodawcy udzielić sobie samodzielnie urlopu (…).

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 marca 2022 r. I PSKP 59/21 wskazał, że:
(…) zgodzić się należy, że nie istnieją żadne racjonalne argumenty dla uzasadnienia stanowiska, że zawartemu w art. 167² Kodeksu pracy (dalej: KP) pojęciu «udzielić urlopu» należy nadawać jakieś inne znaczenie normatywne, a w szczególności, że do wykorzystania tego urlopu uprawnia pracownika samo złożenie wniosku, będącego żądaniem w rozumieniu art. 167² KP Pracownik nie może zatem rozpocząć urlopu «na żądanie», dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody, czyli nie udzieli mu takiego urlopu. Niemniej jednak, pracodawca jest związany wnioskiem pracownika, który powinien być zgłoszony najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, jednak do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy przez pracownika wg obowiązującego go rozkładu czasu pracy. Obowiązek pracodawcy, o którym mowa w art. 167² KP, musi być rozumiany jako konieczność uwzględnienia wniosku pracownika co do terminu, w którym ma być wykorzystana określona tam część urlopu, ale pod warunkiem, że udzielenie w tym czasie urlopu wypoczynkowego jest prawnie dopuszczalne”.

W wyroku z 16 września 2008 r. II PK 26/08 SN stwierdził, że rozpoczęcie korzystania z urlopu na żądanie bez oczekiwania na decyzję pracodawcy nie usprawiedliwia nieobecności w pracy, wobec czego jest naruszeniem obowiązków pracowniczych, w szczególności ujętego w art. 100 § 2 pkt 1 KP obowiązku przestrzegania czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy.

Jeżek Przemysław