Podstawa wymiaru składek E-R pracownika na urlopie wychowawczym
Pracownicy przebywający na urlopie wychowawczym podlegają obowiązkowo z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym finansowanym z budżetu państwa, pod warunkiem, że nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie posiadają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych (art. 6 ust.1 pkt 19 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zwana dalej ustawą o sus).
Pracownicy ci podlegają również z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu pod warunkiem, że nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu (art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy zdrowotnej).
1.
Jeżeli w okresie przebywania na urlopie wychowawczym osoba pobiera równocześnie stypendium sportowe, nie może być objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym, gdyż posiada inny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń.
2.
Jeżeli w okresie przebywania na urlopie wychowawczym osoba wykonuje umowę zlecenia (zawartą z własnym pracodawcą lub innym podmiotem albo zawartą z innym podmiotem, ale wykonywaną na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy), to w okresie wykonywania tej umowy podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako zleceniobiorca, nie podlega natomiast ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. W tym przypadku, przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń społecznych, nie ma znaczenia, że osoba ta nadal posiada status pracownika.
3.
Jeżeli w okresie przebywania na urlopie wychowawczym osoba wykonuje pracę np. na podstawie dwóch umów zlecenia, wówczas osoba ta nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym.
4.
Jeżeli w okresie przebywania na urlopie wychowawczym osoba podejmuje prowadzenie pozarolniczej działalności, to z dniem rozpoczęcia jej prowadzenia, nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. Podlega natomiast obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzenia tej działalności.
5.
Jeżeli osoba przebywająca na urlopie wychowawczym zawarła umowę o dzieło z własnym pracodawcą, w okresie wykonywania tej umowy nadal podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. W tym przypadku, przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń społecznych, nie ma znaczenia, że osoba ta nadal posiada status pracownika.
Podstawą do obliczania składek w okresie urlopu wychowawczego jest złożenie stosownego oświadczenia o braku prawa do emerytury lub renty oraz innego tytułu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (także ubezpieczenie zdrowotne) z tytułu przebywania pracownika na urlopie wychowawczym nalicza pracodawca, a opłaca ZUS ze środków budżetu państwa.
Jak informuje ZUS w poradniku dostępnym na www.zus.pl, dopóki płatnik składek nie uzyska wskazanego oświadczenia osoby przebywającej na urlopie wychowawczym – nie powinien sporządzać imiennych raportów miesięcznych za tę osobę.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Należy uwzględniać wynagrodzenie, o ile stanowiło ono podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.
Jeżeli ubezpieczony korzysta z urlopu wychowawczego przed upływem 12-miesięcznego okresu zatrudnienia u danego płatnika, przy ustalaniu podstawy wymiaru składek należy uwzględniać przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia uzyskane u danego płatnika. Jeżeli urlop wychowawczy rozpoczął się przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia, do ustalenia podstawy wymiaru składek należy przyjąć wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy.
Przy ustalaniu kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 18 ust. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy przez analogię stosować wyjaśnienia zawarte w Komentarzu do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zakresie dotyczącym ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla osób będących pracownikami.
Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym można znaleźć na stronie ZUS:
https://www.zus.pl/-/zasady-ustalania-podstawy-wymiaru-skladek-na-ubezpieczenia-emerytalne-i-rentowe-osob-przebywajacych-na-urlopach-wychowawczych?redirect=%2Fbaza-wiedzy%25
Dla osób, które przebywają na urlopach wychowawczych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednocześnie podstawa ta nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Ustalona podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych nie może być:
wyższa od
kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
w 2024 roku:
7 824 x 60% = 4 694,40 zł
niższa niż
75% kwoty minimalnego wynagrodzenia
w 2024 roku:
w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca
4 242 zł x 75% = 3 181,50 zł
w okresie od 1 lipca do 31 grudnia
4 300 zł x 75% = 3 225 zł.
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2024 roku 620 zł (kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego).
Przykład
Pracownica zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy przebywa na urlopie wychowawczym od 10 czerwca do 9 grudnia 2024 r. Pracodawca uwzględni w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia E-R wynagrodzenie wypłacone za okres od czerwca 2023 r. do maja 2024 r. Pracownica otrzymuje stałe wynagrodzenie miesięczne w wysokości 4 270 zł.
Za czerwiec:
podstawa wymiaru składek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym wyniesie 2 989 zł (4 270 zł : 30 dni x 21 dni).
Za okres lipiec – listopad:
podstawa wymiaru składek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym wyniesie 4 300 zł.
Za grudzień:
podstawa wymiaru składek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym wyniesie 1 248,39 zł (4 300 zł : 31 dni x 9 dni).
Przykład
Pracownica zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy przebywa na urlopie wychowawczym od 1 lipca 2024 r. Pracodawca uwzględni w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia E-R wynagrodzenie wypłacone za okres od lipca 2023 r. do czerwca 2024 r. Pracownica otrzymuje stałe wynagrodzenie miesięczne w wysokości 9 000 zł. Od 1 lipca 2024 r. podstawa wymiaru składek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym odpowiada 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia 4 694,40 zł (7 824 zł x 60%).
Jeżek Przemysław
Szkolenia
https://www.hrkadryiplace.pl/category/szkolenia/najblizsze-szkolenia/