Obniżenie składki zdrowotnej do wysokości zaliczki
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zwana dalej ustawą zdrowotną. W przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1–13, zgodnie z przepisami art. 79 i art. 81, jest wyższa od kwoty ustalonej zgodnie z ust. 2b, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej kwoty (art. 83 ust. 1 ustawy zdrowotnej). Kwotę, o której mowa w ust. 1 i 2a, stanowi zaliczka na podatek dochodowy, obliczona zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r. (art. 83 ust. 2b ustawy zdrowotnej).
Zgodnie z art. 85 ust. 1-13 ustawy zdrowotnej:
za osobę pozostającą w stosunku pracy w stosunku służbowym albo odbywającą służbę zastępczą składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca
za osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług oraz za osobę z nią współpracującą składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza zamawiający.
Również w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona od przychodu wolnego od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152-154 ustawy z 26 lipca 1991 r. o PDOF jest wyższa od kwoty ustalonej zgodnie z ust. 2b, którą płatnik obliczyłby, gdyby przychód ubezpieczonego nie był zwolniony od podatku dochodowego na podstawie tego przepisu, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej kwoty (art. 83 ust. 2a ustawy zdrowotnej). Kwotę, o której mowa w art. 83 ust. 1 i 2a, stanowi zaliczka na podatek dochodowy, obliczona zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r.
Zawarcie umowy zlecenia z własnym pracownikiem
Obniżenie składki zdrowotnej stosuje się również w stosunku do osób, które wykonują jednocześnie u swojego pracodawcy umowę zlecenia i osiągają z tego tytułu dodatkowy przychód.
Dla celów ubezpieczeń w ZUS umowa zlecenia zawarta z własnym pracownikiem jest traktowana jak umowa o pracę, a osoba ją wykonująca – jako pracownik.
Składki na ubezpieczenia społeczne nalicza takiej osobie od sumy wynagrodzeń uzyskanych przez nią z umowy o pracę i z umowy zlecenia. W przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy, należy je rozliczyć odrębnie od przychodu uzyskanego z umowy o pracę i odrębnie od przychodu uzyskanego z umowy zlecenia.
Tym samym składkę zdrowotną:
z umowy zlecenia obniża się tylko do zaliczki na podatek dochodowy obliczonej od przychodu z tego tytułu umowy o pracę obniża wyłącznie do zaliczki obliczonej od przychodu ze stosunku pracy.
Zaliczka na podatek dochodowy.
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18(m.in. umowa zlecenia, dzieło, kontrakt menedżerski, powołanie) osobom określonym w art. 3 ust. 1 (rezydent podatkowy) są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4 (podatek zryczałtowany), zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 41 ust. 1 ustawy o PDOF).
WAŻNE
Jeżeli dochód z umowy o pracę przekroczy próg 120 000 zł, pracodawca od nadwyżki zobowiązany jest rozliczać 32% podatku. Z umowy zlecenia lub dzieło dalej rozlicza 12% chyba, że podatnik złożył wniosek o stosowaniu 32% do dochodów z umowy zlecenia.
Powyższy schemat rozliczania podatku dotyczy również sytuacji, gdy umowa zlecenia (dzieło lub kontrakt menedżerski) zawarta została z własnym pracownikiem. Jeżeli z umowy o pracę rozliczany będzie podatek w wysokości 32% to z umowy zlecenia lub dzieło lub innej umowy o świadczenie usług, pracodawca rozlicza 12% podatku, chyba, że osoba złożyła wniosek o którym mowa powyżej. Również pracownicy, którym pracodawca pobiera zaliczkę na podatek mają możliwość złożenia wniosku o stosowanie, zamiast najniższej stawki określonej w skali (12%), wyższej stawki podatkowej określonej w tej skali (32%) – art. 41a ustawy o PDOF.
PRZYKŁAD
Z pracownikiem zatrudnionym na 1/4 etatu pracodawca zawarł dodatkowo umowę zlecenia. Na koniec lipca 2024 r. wypłacił wynagrodzenie w łącznej kwocie 2 142 zł:
ze stosunku pracy: 1 080 zł
z umowy zlecenia: 1 062 zł.
Od dokonanej wypłaty pracodawca powinien naliczyć:
składki społeczne w części finansowanej przez pracownika od łącznej kwoty przychodu: 293,67 zł
składkę zdrowotną naliczoną odrębnie:
z wynagrodzenia z umowy o pracę:
składki: 148,07 zł
1 080 zł – 148,07 zł = 931,93 zł
931,93 zł × 9% = 83,87 zł 72,18 zł
z wynagrodzenia z umowy zlecenia:
składki: 145,60 zł
1 062 zł – 145,60 zł = 916,40 zł
916,40 zł × 9% = 82,48 zł.
Zaliczka na podatek dochodowy:
z umowy o pracę:
[1 080 zł – (250 zł + 148,07 zł)] = 681,93 zł = 682
(682 zł × 12%) – 300 zł = 0 zł
z umowy zlecenia:
(1 062 zł – 145,60 zł) × 20% = 183,28 zł,
[1 062 zł – (183,28 zł + 145,60 zł)] = 733,12 zł, po zaokrągleniu 733 zł
733 zł × 12% = 88 zł
zaliczka do przekazania do urzędu skarbowego: 88 zł.
Obliczona z umowy o pracę składka zdrowotna (w wysokości 9%) jest wyższa od wyliczonej z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy według stanu prawnego na dzień 31 grudnia 2021 r. 682 zł x 17% – 43,76 zł = 72,18 zł (83,87 zł > 72,18 zł). Należy więc obniżyć kwotę składki do wysokości tej zaliczki, czyli do kwoty 72,18 zł.
Zaliczka na podatek z umowy zlecenia na dzień 31 grudnia 2021 r.:
733 zł x 17% = 124,61 zł > 82,48 zł – brak ograniczenia.
Najbliższe szkolenie z tej tematyki
Rozliczanie wynagrodzeń i zasiłków 2024/2025 r. w aspekcie podatkowo – składkowym
12 grudnia 2024 r.
z 6 miesięcznym dostępem do nagranego szkolenia
