Rodzaje świadczeń chorobowych i dokumentowania prawa do ich wypłaty: Izolacja i kwarantanna.
Poniższe wyjaśnienia pochodzą z najnowszej e-Publikacji:
Ustalanie prawa do świadczeń chorobowych przysługujących pracownikowi regulują przepisy ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2020 r., poz. 870). Dodatkowych wyjaśnień udzielił ZUS w wydanym Komentarzu do ustawy zasiłkowej – data publikacji: grudzień 2019 r. dostępnym na stronie: www.zus.pl
Rodzaje świadczeń chorobowych:
Art. 2 ustawy zasiłkowej: Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanego dalej „ubezpieczeniem chorobowym”, obejmują:
- zasiłek chorobowy
- świadczenie rehabilitacyjne
- zasiłek wyrównawczy
- zasiłek macierzyński
- zasiłek opiekuńczy
Art. 6 ust. 1-2 ustawy zasiłkowej: Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy:
1)
w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
1a)
wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, izolacji w warunkach domowych albo izolacji, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
2)
z powodu przebywania w:
a) stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego
b) szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych
3)
wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.
Art. 53 ust. 1-3 ustawy zasiłkowej:
Przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu:
- choroby
- pobytu w szpitalu albo
- innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo
- konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny
są zaświadczenia lekarskie, o których mowa w art. 55 ust. 1 i art. 55a ust. 7, albo wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6.
Przewidywaną datę porodu:
określa zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku, datę porodu zaś dokumentuje się skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka.
Przyczynę niemożności wykonywania pracy wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do pracy wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów określa zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku.
Kwarantanna: to odosobnienie osoby zdrowej:
która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych.
Izolacja w warunkach domowych: to odosobnienie osoby chorej:
z przebiegiem choroby zakaźnej niewymagającej bezwzględnej hospitalizacji ze względów medycznych w jej miejscu zamieszkania lub pobytu, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych.
Obowiązkowa kwarantanna lub izolacja w związku z podejrzeniem lub zakażeniem uprawnia osoby ubezpieczone, które w tym czasie nie mogą świadczyć pracy, do skorzystania ze świadczenia chorobowego. Jego wypłata może jednak nastąpić dopiero po potwierdzeniu faktu odbywania/odbycia tej kwarantanny lub izolacji.
Obecnie wystarczy stosowna informacja udostępniona płatnikom składek na PUE ZUS, a w razie jej braku – oświadczenie ubezpieczonego.
Z dniem 24 października 2020 r. weszło w życie:
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 października 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii które wprowadziło pewne zmiany w zakresie odbywania i potwierdzania dla celów świadczeniowych kwarantanny lub izolacji w związku z COVID-19.
Uchyliło ono m.in. zapisy dotyczące obowiązku odbycia kwarantanny przez osoby wspólnie zamieszkujące lub gospodarujące z osobami odbywającymi obowiązkową kwarantannę. Obecnie osoby objęte obowiązkową kwarantanną nie odbywają jej już wspólnie z domownikami.
Obowiązku odbycia kwarantanny nie stosuje się także wobec osoby, która zakończyła hospitalizację, odbywanie izolacji lub izolacji w warunkach domowych, z powodu stwierdzenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Obecnie okres obowiązkowej kwarantanny u osób, u których nie wystąpiły objawy choroby COVID-19, kończy się po 10 dniach, licząc od dnia następującego po ostatnim dniu narażenia (styczności).
Kwarantanna:
Na podstawie nowych przepisów osoba skierowana do diagnostyki laboratoryjnej w kierunku wirusa SARS-CoV-2 zgodnie ze standardem organizacyjnym w przypadku postępowania z pacjentem podejrzanym o zakażenie wirusem SARS-CoV-2 jest obowiązana poddać się kwarantannie od dnia następującego po dniu skierowania do wykonania testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 (z zastrzeżeniem dotyczącym skierowania na test za pośrednictwem systemu teleinformatycznego stanowiącego moduł Krajowego Rejestru Pacjentów z COVID-19 prowadzonego przez Narodowy Instytut Kardiologii Stefana Kardynała Wyszyńskiego – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie). Obowiązek ten jest równoważny z obowiązkiem wynikającym z art. 34 ust. 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Kwarantanna domowników:
Z dniem 3 listopada 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, które uregulowało kwestię odbywania kwarantanny przez osoby współzamieszkujące lub prowadzące wspólne gospodarstwo z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2. Osoby te mają obowiązek poddać się kwarantannie od dnia uzyskania pozytywnego wyniku testu przez osobę zakażoną do upływu 7 dni po zakończeniu izolacji osoby zakażonej. W takim przypadku organ inspekcji sanitarnej nie wydaje decyzji. Podstawą do wypłaty świadczeń chorobowych (wynagrodzenia za czas choroby, zasiłku chorobowego) jest złożone przez ubezpieczonego oświadczenie o konieczności odbycia kwarantanny.
Oświadczenie powinno zawierać:
- imię i nazwisko ubezpieczonego
- numer PESEL ubezpieczonego, jeśli go posiada
- informację o dniu rozpoczęcia obowiązkowej kwarantanny i dniu jej zakończenia
- dane dotyczące osoby zamieszkującej z ubezpieczonym lub prowadzącej wspólne gospodarstwo domowe, u której stwierdzono zakażenie wirusem SARS-CoV-2, tj. imię i nazwisko, numer PESEL, jeśli go posiada, dzień rozpoczęcia odbywania obowiązkowej kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych i dzień jej zakończenia
- podpis ubezpieczonego.
Ważne:
————————————-
Pracodawca lub ZUS może wystąpić do organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej o potwierdzenie informacji zawartych w oświadczeniu.
Jeżeli świadczenia chorobowe wypłaca pracodawca: do ich wypłaty wystarczy oświadczenie o kwarantannie. Jeśli zasiłek chorobowy wypłaca ZUS: płatnik składek jak najszybciej (nie później niż w terminie 7 dni) powinien przekazać oświadczenie ubezpieczonego do ZUS. Może to zrobić za pośrednictwem PUE ZUS. W takim przypadku skan lub zdjęcie oświadczenia potwierdzonego za zgodność z oryginałem dołącza do zaświadczenia Z-3 / Z-3a.
Osoby prowadzące działalność pozarolniczą i osoby z nimi współpracujące: składają oświadczenie w ZUS. Oświadczenie może być przekazane elektronicznie – za pośrednictwem portalu PUE ZUS wraz z wnioskiem ZAS-53 Wniosek o zasiłek chorobowy. Do wniosku należy dołączyć skan lub zdjęcie podpisanego oświadczenia.
Izolacja:
Osoba, u której stwierdzono zakażenie wirusem SARS-CoV-2, od dnia uzyskania pozytywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 jest poddana obowiązkowej izolacji w warunkach domowych, chyba że osoba ta została skierowana do izolatorium lub poddana hospitalizacji. Choć w trakcie kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych obowiązuje zakaz opuszczania miejsca odbywania tej kwarantanny lub izolacji, to jednak ulega on zawieszeniu na czas udania się do miejsca pobrania materiału biologicznego do diagnostyki laboratoryjnej w kierunku wirusa SARS-CoV-2 oraz powrotu do miejsca odbywania kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych.
Dane z systemu:
Zgodnie z nowym brzmieniem § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, podstawą wypłaty osobie poddanej kwarantannie albo izolacji w warunkach domowych, po stwierdzeniu zakażenia wirusem SARS-CoV-2, za okres nieobecności w pracy z powodu obowiązku odbycia tej kwarantanny lub izolacji odpowiednio:
- wynagrodzenia chorobowego lub
- świadczenia pieniężnego z tytułu choroby określonego w odrębnych przepisach
jest informacja w systemie teleinformatycznym Centrum e-Zdrowia o objęciu tej osoby kwarantanną lub izolacją w warunkach domowych, którą ZUS udostępnia bezpłatnie płatnikowi składek na profilu informacyjnym płatnika składek.
W przypadku nieprzekazania płatnikowi składek ww. informacji osoba odbywająca obowiązkową kwarantannę lub izolację w warunkach domowych, w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia tej kwarantanny albo izolacji powinna złożyć pracodawcy albo podmiotowi obowiązanemu do wypłaty świadczenia chorobowego, pisemne oświadczenie potwierdzające odbycie obowiązkowej kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych.
Powinno ono zawierać:
dane osoby, która odbyła obowiązkową kwarantannę/izolację w warunkach domowych, tj.:
- imię i nazwisko
- numer PESEL, jeśli go posiada
- serię i numer paszportu, jeżeli był okazywany funkcjonariuszowi Straży Granicznej w ramach kontroli, przy przekraczaniu granicy RP
- dzień rozpoczęcia odbywania obowiązkowej kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych i dzień jej zakończenia
- podpis osoby, która odbyła obowiązkową kwarantannę albo izolację w warunkach domowych.
Ważne:
————————————-
Po otrzymaniu takiego oświadczenia, jeszcze przed wypłatą danego świadczenia, pracodawca albo podmiot wypłacający świadczenie powinien wystąpić do organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej o potwierdzenie zawartych w nim informacji.
Autor:
Jeżek Przemysław