Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zwana dalej ustawą zdrowotną. W przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1–13, zgodnie z przepisami art. 79 i art. 81, jest wyższa od kwoty ustalonej zgodnie z ust. 2b, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej kwoty (art. 83 ust. 1 ustawy zdrowotnej).
Art. 83 ust. 2b ustawy zdrowotnej
Kwotę, o której mowa w ust. 1 i 2a, stanowi zaliczka na podatek dochodowy, obliczona zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r. Obniżenie składki zdrowotnej stosuje się również w stosunku do osób, które wykonują jednocześnie u swojego pracodawcy umowę zlecenia i osiągają z tego tytułu dodatkowy przychód.
Dla celów ubezpieczeń w ZUS umowa zlecenia zawarta z własnym pracownikiem jest traktowana jak umowa o pracę, a osoba ją wykonująca – jako pracownik.
Składki na ubezpieczenia społeczne nalicza takiej osobie od sumy wynagrodzeń uzyskanych przez nią z umowy o pracę i z umowy zlecenia.
W przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy, należy je rozliczyć odrębnie od przychodu uzyskanego z umowy o pracę i odrębnie od przychodu uzyskanego z umowy zlecenia.
Tym samym składkę zdrowotną z
umowy zlecenia
obniża się do zaliczki na podatek dochodowy obliczonej od przychodu z tego tytułu
umowy o pracę
obniża się wyłącznie do zaliczki obliczonej od przychodu ze stosunku pracy.
Przykład
Z pracownikiem zatrudnionym na 1/4 etatu pracodawca zawarł dodatkowo umowę zlecenia. Na koniec lipca 2023 r. rozliczył tej osobie wynagrodzenie w łącznej wysokości 1 862 zł
ze stosunku pracy:
800 zł
z umowy zlecenia:
1 062 zł
Od dokonanej wypłaty pracodawca powinien naliczyć
składki społeczne w części finansowanej przez pracownika od łącznej kwoty przychodu:
255,28 zł
składkę zdrowotną naliczoną odrębnie
z wynagrodzenia z umowy o pracę
składki (E-R-CH) 109,68 zł
800 zł – 109,68 zł = 690,32 zł
690,32 zł × 9% = 62,13 zł 31,04 zł
od wynagrodzenia z umowy zlecenia
składki (E-R-CH) 145,60 zł
1 062 zł – 145,60 zł = 916,40 zł
916,40 zł × 9% = 82,48 zł
zaliczkę na podatek dochodowy
z umowy o pracę:
[800 zł – (250 zł + 109,68 zł)] = 440,32 zł = 440
(440 zł × 12%) – 300 zł = 0 zł
z umowy zlecenia:
(1 062 zł – 145,60 zł) × 20% = 183,28 zł,
[1 062 zł – (183,28 zł + 145,60 zł)] = 733,12 zł, po zaokrągleniu 733 zł
733 zł × 12% = 88 zł
zaliczka do przekazania do urzędu skarbowego:
88 zł.
Obliczona z umowy o pracę składka zdrowotna (w wysokości 9%) jest wyższa od wyliczonej z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy według stanu prawnego na dzień 31 grudnia 2021 r.:
440 zł x 17% – 43,76 zł = 31,04 zł (62,13 zł > 31,04 zł). Należy więc obniżyć kwotę składki do wysokości tej zaliczki, czyli do kwoty 31,04 zł.
Zaliczka na podatek z umowy zlecenia na dzień 31 grudnia 2021 r.:
733 zł x 17% = 124,61 zł > 82,48 zł – brak ograniczenia.
Przekroczenie dochodu z umowy o pracę 120 000 zł
Za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali 120 000 zł, zaliczka na podatek dochodowy wynosi 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali 120 000 zł, zaliczka na podatek dochodowy wynosi:
12%
od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty
32%
od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali. Za kolejne miesiące kalendarzowe, zaliczka na podatek dochodowy wyniesie 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu (art. 32 ust. 2 ustawy o PDOF).
Kwota zmniejszająca podatek w wysokości 3 600 zł i rozliczana jest bez względu na wysokość dochodu. W momencie rozliczania 32% zaliczki na podatek dochodowy pracodawca dalej stosuje kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 300/150 lub 100 zł (1/12-24-36 z 3 600 zł).
Zapamiętaj:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18 osobom określonym w art. 3 ust. 1 są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4 (podatek zryczałtowany), zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 41 ust. 1 ustawy o PDOF).
Jeżeli dochód z umowy o pracę przekroczy próg 120 000 zł pracodawca od nadwyżki zobowiązany jest do rozliczenia 32% podatku. Z umowy zlecenia dalej rozlicza 12% chyba, że podatnik złożył wniosek o stosowaniu 32% do dochodów z umowy zlecenia.
Jeżek Przemysław