Szkolenia Kadry i Pace | HR Kadry i Płace

Wynagrodzenie za część miesiąca. Ekspert ds. Rozliczania Wynagrodzeń (2)

Zmiana wynagrodzenia w trakcie miesiąca kalendarzowego

Rozpoczęcie kursu 4 marca 2025 r. 
Lekcja 2:
Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca

Pracownikowi, któremu wynagrodzenie za pracę ustalono w stałej miesięcznej wysokości, należy jego wysokość odpowiednio pomniejszyć w przypadku nieprzepracowania pełnego miesiąca np.: w sytuacji wystąpienia niezdolności do pracy lub innej nieobecności w pracy związanej m.in. z wezwaniem pracownika do sądu jako świadka, okresem wyczekiwania na prawo do świadczeń chorobowych, nawiązaniem lub ustaniem stosunku pracy w trakcie miesiąca.
Zasady pomniejszania stałego miesięcznego wynagrodzenia reguluje § 11 i 12
Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy, zwane dalej rozporządzeniem o wynagradzaniu (Dz. U. z 2017 r. poz. 927).
Przepis wprowadza dwie metody pomniejszania stałego miesięcznego wynagrodzenia. Wybór odpowiedniej metody uzależniony jest od przyczyn nieprzepracowania pełnego miesiąca.

Wynagrodzenie za pracę i wypłata świadczenia chorobowego

W celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik za pozostałą część tego miesiąca otrzymał wynagrodzenie określone w art. 92 Kodeksu pracy (wynagrodzenie chorobowe), miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez 30 i otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. Przepis ten stosuje się odpowiednio w przypadku nieobecności pracownika w pracy, w okresie której pracownikowi przysługuje zasiłek przewidziany w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub w przepisach o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
(§ 11 rozporządzenia o wynagradzaniu).

Wynagrodzenie za część miesiąca z innych przyczyn niż choroba

W celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik w tym miesiącu był nieobecny z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą, i za czas tej nieobecności nie zachowuje prawa do wynagrodzenia – miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu i otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z tych przyczyn. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. Przepis ten stosuje się także w przypadku obliczania wynagrodzenia pracownika, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, gdy okres pozostawania pracownika w stosunku pracy nie obejmuje pełnego miesiąca
(§ 12 rozporządzenia o wynagradzaniu).

W zależności od stosowanego systemu czasu pracy, pracownicy mogą być objęci różnymi okresami rozliczeniowymi. W okresach dłuższych niż 1 miesiąc, pracodawca ma możliwość zaplanować pracownikowi godziny pracy, które w poszczególnych miesiącach kalendarzowych nie muszą pokrywać się z wymiarem czasu pracy ustalonego dla tego miesiąca na podstawie przepisów ustawy kodeks pracy pod warunkiem zapewnienia prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego.

W myśl § 12 rozporządzenia o wynagradzaniu, ustawodawca posługuje się pojęciem liczby godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. 

MRiPS png

Stanowisko w tej sprawie zajęło Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w którym wyraziło pogląd, iż:(…) § 12 rozporządzenia, w celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik w tym miesiącu był nieobecny w pracy z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą, i za czas tej nieobecności nie zachowuje prawa do wynagrodzenia – miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu i otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z tych przyczyn. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. W opinii Departamentu sformułowanie – liczba godzin pracy przypadających do przepracowania – oznacza liczbę godzin, do przepracowania których pracownik zobowiązany jest zgodnie z wymiarem czasu pracy w tym miesiącu (a nie liczbę godzin do przepracowania w tym miesiącu zgodnie z rozkładem czasu pracy konkretnego pracownika). Oznacza to, że niezależnie od faktycznej długości okresu rozliczeniowego, w celu wyliczenia dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych oraz wynagrodzenia za część miesiąca, liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, należy przyjąć miesięczny wymiar czasu pracy, obliczony w sposób przewidziany w art. 130 Kodeksu pracy (…).

Zmiana wysokości wynagrodzenia w trakcie miesiąca kalendarzowego

Wysokość stawki godzinowej na potrzeby ustalenia wynagrodzenia:
1.
za czas niewykonywania pracy, jeżeli pracownik był gotów do jej wykonania, oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju (art. 81 § 1 Kodeksu pracy)
2.
za pracę w godzinach nadliczbowych
3.
za czas dyżuru (art. 1515 3 Kodeksu pracy).

§ 4a rozporządzenia o wynagradzaniu.
Dla pracowników otrzymujących wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania, określonego stawką miesięczną, wynagrodzenie za 1 godzinę ustala się dzieląc miesięczną stawkę wynagrodzenia przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.
§
4b rozporządzenia o wynagradzaniu.
Przy ustalaniu dodatkowego wynagrodzenia przysługującego na podstawie art. 1518
§ 1 Kodeksu pracy, za godzinę pracy w porze nocnej minimalne wynagrodzenie za pracę przewidziane w tym przepisie dzieli się przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.

Zgodnie ze stanowiskiem MP, przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu należy przyjąć wymiar czasu pracy ustalony zgodnie z art. 130 k.p. (a nie liczbą godzin do przepracowania w tym miesiącu zgodnie z rozkładem czasu pracy konkretnego pracownika).

Ważne
Przepisy z zakresu wynagrodzeń nie regulują natomiast sposobu obliczania wynagrodzenia w stałej stawce miesięcznej w przypadku zmiany jego wysokości. W tej sytuacji należy ustalić stawki godzinowe przed i po zmianie wynagrodzenia, aby następnie pomnożyć je przez ilość godzin faktycznie przepracowanych podczas obowiązywania tych stawek. Do ustalenia wysokości stawki godzinowej należy posłużyć się faktyczną liczbą godzin do przepracowania (zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy dla danego pracownika a nie wymiarem czasu pracy obowiązującym dla danego miesiąca).

Powyższy sposób rozliczenia potwierdziła Państwowa Inspekcja Pracy w stanowisku z 6 kwietnia 2009 r. w sprawie obliczania wynagrodzenia przy zmianie etatu w ciągu miesiąca (znak GPP-471-4560-24/09/PE/RP).

Rozliczenie wynagrodzenia w przypadku zmiany jego wysokości przyjmując jako dzielnik liczbę godzin pracy zgodnie z wymiarem czasu pracy dla danego miesiąca

PRZYKŁAD
Pracownik wynagradzany jest stałą stawką miesięcznego wynagrodzenia w wysokości 4 900 zł. W wyniku podwyżki płac od 15 września 2025 r. jego wynagrodzenie wzrosło do wysokości 5 500 zł miesięcznie. Pracownik wykonuje pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w 3 miesięcznym okresie rozliczeniowym (styczeń – marzec). Zgodnie z rozkładem czasu pracy we wrześniu 2025 r. pracownik miał do przepracowania 184 h (wymiar czasu pracy 176 h).
W
ynagrodzenie zasadnicze za okres od 1 do 14 września 2025 r.:
godziny przepracowane w tym okresie: 64 h
4 900 zł : 176 h (wymiar czasu pracy) = 27,84 zł
27,84 zł x 64 h = 1 781,76 zł.
Wynagrodzenie zasadnicze za okres od 15 do 30 września 2025 r.:
godziny przepracowane w tym okresie: 120 h
5 500 zł : 176 h (wymiar czasu pracy) = 31,25 zł
31,25 zł x 120 h = 3 750 zł.
Łącznie wynagrodzenie:
5 531,76 zł (1 781,76 zł + 3 750 zł).

5 531,76 zł > 5 500 zł wynagrodzenie zasadnicze po zmianie.

Zgodnie z powyższym rozliczeniem (przyjmując godziny wynikające z wymiaru czasu pracy) łączna kwota wynagrodzenia wyniosła ponad 5 500 zł, stąd, jak wskazano na wstępie, w tej sytuacji należy ustalić stawki godzinowe przed i po zmianie wynagrodzenia, aby następnie pomnożyć je przez ilość godzin faktycznie przepracowanych podczas obowiązywania tych stawek. Do ustalenia wysokości stawki godzinowej należy posłużyć się faktyczną liczbą godzin do przepracowania (zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy dla danego pracownika a nie wymiarem czasu pracy obowiązującym dla danego miesiąca).

Jeżeli w trakcie miesiąca nastąpiła zmiana wysokości wynagrodzenia i w miesiącu tym pracownik wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych to wynagrodzenie za taką pracę powinno zostać rozliczone przyjmując stawkę wynagrodzenia należną w okresie pracy w nadgodzinach.

PRZYKŁAD
Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonuje pracę od poniedziałku do piątku po 8 h (system podstawowy) w trzy miesięcznym okresie rozliczeniowym.
W okresie przypadającym
od kwietnia do czerwca 2025 r. do przepracowania jest łącznie 488 h:
kwiecień 2025 r.:
wymiar czasu pracy: 168 h (rozkład czasu pracy: 182 h)
maj 2025 r.:
wymiar czasu pracy: 160 h (rozkład czasu pracy: 176 h)
czerwiec 2025 r.:
wymiar czasu pracy: 160 h (rozkład czasu pracy: 130 h)
Od 10 czerwca 2025 r. wynagrodzenie pracownika podwyższono z kwoty 5 600 zł do wysokości 6 200 zł miesięcznie. Pracownik wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych 15 h (przekroczenie dobowe) w okresie po zmianie stawki wynagrodzenia.
Wynagrodzenie zasadnicze za okres od 1 do 9 czerwca 2025 r.
godziny przepracowane w tym okresie: 28 h
5 600 zł : 130 h (godziny z rozkładu czasu pracy) = 43,08 zł
43,08 zł x 28 h = 1 206,24 zł.
Wynagrodzenie zasadnicze za okres od 10 do 30 czerwca 2025 r.
godziny przepracowane w tym okresie: 102 h
6 200 zł : 130 h (godziny z rozkładu czasu pracy) = 47,69 zł
47,69 zł x 102 h = 4 864,38 zł.
Wynagrodzenie za nadgodziny.
6 200 zł : 160 h (wymiar czasu pracy) = 38,75 zł
38,75 zł x 15 h = 581,25 zł normalne wynagrodzenie za nadgodziny
38,75 zł x 50% = 19,38 zł
19,38 zł x 15 h = 290,70 zł dodatek za pracę w nadgodzinach
Łączne wynagrodzenie:
6 942,57 zł (1 206,24 zł + 4 864,38 zł + 581,25 zł + 290,70 zł).

Materiał video do Lekcji 2:
https://www.hrkadryiplace.pl/niezdolnosc-do-pracy-w-dniu-swiadczenia-pracy-choroba-pracownika-w-dniu-zwolnienia-sila-wyzsza-w-wymiarze-godzinowym-okres-zasilkowy-jezek-przemyslaw/

www.hrkadryiplace.pl 198