Wynagrodzenia

Kierowca – zleceniobiorca a pomniejszenie podstawy ZUS

Kierowca zleceniobiorca w transporcie międzynarodowym
a pomniejszenie podstawy wymiaru składek ZUS

Od 2 lutego 2022 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw likwidujące podróż służbową jako formę, w której wykonywane są zadania służbowe kierowców wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe, określając przy tym nowe zasady rozliczania ich wynagrodzeń w zakresie podatku dochodowego oraz składek na ubezpieczenia społeczne.

Od 2 lutego 2022 r. do wynagrodzenia kierowcy wykonującego międzynarodowe przewozy drogowe stosuje się:
w zakresie ustalania podstawy wymiaru podatku dochodowego:
art. 21 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe:
par. 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne:
pomniejszana jest o równowartość diety określonej w przepisach o podróżach służbowych, za każdy dzień pobytu za granicą – przy czym w roku 2022 nie może być niższa od kwoty: 5 922 zł.
Wolna od podatku dochodowego:
jest część przychodów w kwocie odpowiadającej 30% diety określonej w przepisach o podróżach służbowych, za każdy dzień pobytu za granicą.

W przypadku pracowników delegowanych do pracy za granicę, których przychód jest wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączona jest część wynagrodzenia w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu.

Regulację tę, zgodnie z § 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia składkowego, należy stosować odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek zleceniobiorców delegowanych do pracy za granicę, których przychód w danym miesiącu jest wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne.

W sytuacji, gdy przychód zleceniobiorcy nie przekracza w danym miesiącu przeciętnego wynagrodzenia, przepis § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego nie ma zastosowania. Wówczas podstawę wymiaru składek należy ustalić na zasadach ogólnych obowiązujących osoby wykonujące umowę zlecenia (czyli od kwoty uzyskanego przychodu). Ustalając, czy § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego będzie mieć zastosowanie w konkretnym przypadku, zleceniodawca powinien brać pod uwagę łączny przychód uzyskany przez zleceniobiorcę w danym miesiącu. Bez znaczenia jest, czy praca za granicą była wykonywana przez cały miesiąc, czy tylko przez jego część. Łączną kwotę wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu należy wtedy pomniejszyć o kwotę diet za cały okres, za który wynagrodzenie jest wypłacane. W przypadku, gdy zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenie w walucie obcej, zleceniodawca powinien przeliczyć je na złote w sposób przyjęty w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy o PDOF, dokonuje się tego przeliczenia, według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

—————————————————————-

Jak informuje ZUS na www.zus.pl:

Jak ustalić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia kierowców zatrudnionych w przewozie międzynarodowym na podstawie umowy zlecenia?
Do kierowcy zleceniobiorcy (wykonującego pracę na podstawie umowy zlecenia albo umowy o świadczenie usług) należy stosować analogiczne zasady jak wobec kierowcy pracownika zgodnie z § 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia.

Czyli płatnik ustala podstawę wymiaru składek w następujący sposób.:
ustala przychód zleceniobiorcy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych za dany miesiąc:
w tym celu bierze pod uwagę łączny przychód jaki uzyskał zleceniobiorca za pracę wykonywaną na terenie Polski jak i za granicą (zleceniodawca bierze pod uwagę wszystkie wypłaty stanowiące podstawę wymiaru składek, dokonane lub postawione do dyspozycji od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca bez względu na okres za jaki przysługują)
nie uwzględnia się natomiast zasiłków z ubezpieczeń społecznych oraz przychodów wymienionych w rozporządzeniu szczególnym, bez stosowania wyłączenia dotyczącego należności z tytułu podróży służbowych)
w przypadku, gdy zleceniobiorca uzyskuje przychód wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenia – pomniejsza przychód o równowartość diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju:

porównuje otrzymaną kwotę z kwotą prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia; porównania dokonuje zawsze do pełnej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia
jeśli kwota przychodu po odjęciu równowartości diet będzie niższa niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie – podstawę wymiaru składek będzie stanowić kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Przykład
Kierowca wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia. Kierowca ma wykonać przewóz do Austrii, w której spędzi 2 doby. Kierowca za kurs otrzymał kwotę: 6 000 zł, która jest wyższa niż kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (5 922 zł). W związku z powyższym, u tego kierowcy nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek ta część przychodu, która stanowi równowartość diet przysługujących za każdy dzień pobytu na terenie danego państwa, tj. 2 x 52 €. Jednak tak ustalona podstawa wymiaru składek nie może być niższa od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, tj. 5 922 zł.
Jeśli przychód zleceniobiorcy nie przekroczy prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (w roku 2022: 5 922 zł) to podstawę wymiaru składek płatnik ustala na zasadach ogólnych. Płatnik nie odejmuje równowartości diet, ani nie porównuje przychodu do kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Ze stanowiskiem ZUS ciężko się jednak zgodzić: co wynika z przepisów ustawy o „Czasie pracy kierowców”

Rozdział 1:
„Przepisy ogólne”
Rozdział 2:
„Czas pracy kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy”
art. 5 do art. 23
Rozdział 3a:
„Czas pracy kierowców nie pozostających stosunku pracy”
art. 26a do art. 26e
przepisy art. 13 ust. 1, art. 21 i art. 27 ust. 4 stosuje się odpowiednio

Nowe regulacje prawne (ZUS, podatek) wprowadzono do ustawy o czasie pracy kierowców w:
art. 21b
artykuł ten dotyczy tylko i wyłącznie pracowników a nie zleceniobiorców.

Czy kierowca na zleceniu do dnia 1 lutego 2022 r. miał wypłacane należności z tytułu podróży służbowej ?
Kierowcy – zleceniobiorcy nie przysługują różne składniki wynagrodzenia przewidziane w ustawie o czasie pracy kierowców (jak np. wynagrodzenie za dyżur). Obowiązujący jest jedynie wymóg zapewnienia zleceniobiorcy lub osobie świadczącej pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, minimalnej stawki za godzinę pracy (19,70 zł w 2022 r.). W zakresie wynagrodzenia zleceniobiorcy obowiązujące są ustalenia wynikające z zawartej przez strony umowy zlecenia. Nie jest wykluczone, że w umowie cywilnoprawnej zostaną przewidziane dodatkowe świadczenia płacowe dla zleceniobiorcy. Wówczas takie zapisy będą dla stron obowiązujące – także w zakresie ustalania wynagrodzenia za okres pracy (przejazdów) poza granicami kraju.

Dla kierowców – zleceniobiorców zastosowanie znajdzie:
Zwolnienie podatkowo – składkowe:
art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PDOF:
diety i inne należności za czas:
a)
podróży służbowej pracownika
b)
podróży osoby niebędącej pracownikiem
do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.
Podstawy wymiaru składek nie stanowi:
2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 r.
w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe:
diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika – do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17