Wniosek o wyłączenie z uprawnień niepełnosprawnego i wysokość wynagrodzenia
Normy czasu pracy pracownika niepełnosprawnego
Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8h na dobę i 40h tygodniowo (art. 15 ust. 1 ustawy).
Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7h na dobę i 35h tygodniowo. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych (art. 15 ust. 2-3 ustawy).
Przepisów art. 15 nie stosuje się:
1)
do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
2)
gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę (art. 16 ust. 1 ustawy).
Resort pracy uznał, że uzyskanie przez osobę niepełnosprawną zaświadczenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji, wyłącza w całości przepisy art. 15 tej ustawy, w związku z czym osoba niepełnosprawna, w zakresie czasu pracy, traktowana jest jak pracownik pełnosprawny i w stosunku do niej mają zastosowanie przede wszystkim przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
Ważne
Zgoda lekarza medycyny pracy obowiązuje tylko w zakresie wskazanym we wniosku pracownika, który może mieć charakter cząstkowy.
Obowiązujące przepisy nie określają wzoru ani treści zaświadczenia wydawanego na podstawie art. 16 ustawy o rehabilitacji. O treści tego zaświadczenia decyduje lekarz medycyny pracy, a w przypadku jego braku lekarz sprawujący opiekę nad daną osobą. Jeżeli pracownik wnioskował o wyłączenie w stosunku do niego tylko części uprawnień określonych w art. 15 ustawy o rehabilitacji, a otrzymał od lekarza zaświadczenie wyłączające wszystkie te przywileje, to zdaniem Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, pracodawca powinien uwzględnić to zaświadczenie jedynie w zakresie, o który wnioskował pracownik. Wyłączenie stosowania art. 15 ustawy o rehabilitacji do zatrudnionej osoby z niepełnosprawnością jest skuteczne od chwili doręczenia pracodawcy zgody lekarza (por. wyrok SN z 3 sierpnia 2016 r. sygn. akt I PK 168/15). Przepisy nie określają daty końcowej ważności takiej zgody. Można więc przyjąć, że w przypadku gdy pracownik uzna, że stosowanie np. nieobniżonych norm czasu pracy czy wykonywanie pracy w godzinach nadliczbowych, źle wpływa na jego zdrowie, ma prawo wycofać taką zgodę. Zdaniem Ministerstwa Pracy jeśli zmienił się stan zdrowia pracownika, może on wnioskować do pracodawcy o powtórne skierowanie do lekarza w celu modyfikacji treści zaświadczenia. W takim przypadku od dnia przedstawienia takiego dokumentu pracodawcy osoba z niepełnosprawnością w stopniu znacznym lub umiarkowanym powinna „wrócić” do pracy w normach skróconych, tj. w wymiarze 7h na dobę i 35h na tydzień, a polecanie jej pracy w nadgodzinach i w nocy będzie niedopuszczalne.
Główny Inspektorat Pracy (stanowisko z 22 lutego 2024 r. wydane dla Dziennika Gazeta Prawna), uznał, że wycofanie zgody przez pracownika na pracę
w nadgodzinach będzie dla pracodawcy wiążące. GIP wskazał, że pracownik sam decyduje, czy chce odbyć badania mające na celu ocenę jego stanu zdrowia pod kątem dodatkowego obciążenia, jakim będą nadgodziny, i może swój wniosek wycofać jeszcze przed wizytą lekarską, a także po jej odbyciu i uzyskaniu zgody na wykonywanie pracy w godzinach nadliczbowych. Wycofanie zgody może nastąpić w każdym momencie i nie jest potrzebna w tym celu żadna dodatkowa wizyta lekarska. Pracodawca jest w tym względzie zobowiązany do uwzględnienia wniosku pracownika.
Wysokość wynagrodzenia a obniżone normy czasu pracy
Stosowanie norm czasu pracy, o których mowa w art. 15, nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości (art. 18 ust. 1 ustawy). Godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na normy czasu pracy, o których mowa w art. 15, ulegają podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm (art. 18 ust. 2 ustawy).
Przykład
Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (podstawowy system czasu pracy) wynagradzany stałą stawką miesięcznego wynagrodzenia w wysokości 4 900 zł, przedłożył pracodawcy orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Objęcie pracownika niższą dobową normą czasu pracy oraz obniżonym dobowym wymiarem czasu pracy z 8 h do 7 h nie powoduje obniżenia wysokości przysługującego wynagrodzenia. Za pracę w kwietniu w wymiarze 147 h (21 dni x 7 h) należy rozliczyć wynagrodzenie w wysokości 4 900 zł.
Przykład
Wynagrodzenie pracownika (system podstawowy, pełny wymiar etatu) określone jest stawką godzinową i przed obniżeniem dobowej normy czasu pracy wynosiło 29 zł/h. Stawka godzinowa po obniżeniu dobowego wymiaru czasu pracy wyniesie:
8h : 7h = 1,14 proporcja wymiaru czasu pracy
29 zł x 1,14 = 33,06 zł.
SZKOLENIE online:
