Okres zasiłkowy 182 i 270 dni
Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwana dalej „ustawą zasiłkową”, określa zasady ustalania prawa do zasiłków ich wysokości oraz zasady wypłaty zasiłków dla wszystkich osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu (obowiązkowo lub dobrowolnie) określonemu ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanego dalej „ubezpieczeniem chorobowym”, obejmują (art. 2 ustawy zasiłkowej):
- zasiłek chorobowy
- świadczenie rehabilitacyjne
- zasiłek wyrównawczy
- zasiłek macierzyński
- zasiłek opiekuńczy
Wynagrodzenie i zasiłek chorobowy przysługują przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej: niemożność wykonywania pracy na podstawie decyzji o zwalczaniu m.in.: chorób zakaźnych, kwarantanna, izolacja, pobyt w zakładzie odwykowym lub poddanie się niezbędnym badaniom dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów), nie dłużej niż 182 dni.
Jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą – kod literowy „D” na e-ZLA lub występuje w trakcie ciąży – kod literowy „B” na e-ZLA, nie dłużej niż 270 dni (art. 8 ustawy zasiłkowej).
Punkt 49 komentarza do ustawy zasiłkowej.
Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które przysługuje wynagrodzenie i zasiłek chorobowy, a także okresy, w których ubezpieczony nie ma prawa do tych świadczeń z przyczyn określonych w art. 2a i art. 14 – 17 ustawy zasiłkowej.
Limit 33 i 14 dni w roku kalendarzowym.
Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego. W przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia, trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego (art. 92 § 1 pkt 1 k.p.). Pracownikowi, który ukończył 50 rok życia, prawo do czternastodniowego okresu wypłaty wynagrodzenia przysługuje począwszy od następnego roku kalendarzowego po roku, w którym ukończył 50 rok życia (art. 92 § 5 k.p.). Okres 33 dni lub odpowiednio 14 dni niezdolności do pracy ustala się sumując poszczególne okresy niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, nawet jeśli między nimi występują przerwy i jeśli pracownik w roku kalendarzowym był zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy (pkt 1-2 komentarza do ustawy zasiłkowej).
Dopiero po tym okresie pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego (art. 92 § 4 k.p. oraz pkt 4 komentarza do ustawy). Wynagrodzenie chorobowe przysługuje wyłącznie za okresy choroby trwającej w okresie zatrudnienia pracownika. Za okresy choroby przypadającej po ustaniu zatrudnienia, byłemu pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS (również wtedy, gdy pracownik nie wykorzystał limitu odpowiednio 33 lub 14 dni wynagrodzenia chorobowego).
Jeżeli nieprzerwana niezdolność do pracy z powodu choroby przypada na przełomie roku kalendarzowego, a 31 grudnia pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego (art. 92 k.p.) to od 1 stycznia pracownikowi temu nadal przysługuje wynagrodzenie chorobowe. Okres 33 dni lub odpowiednio 14 dni, za który w nowym roku kalendarzowym przysługuje wynagrodzenie, powinien być liczony od 1 stycznia. Jeżeli nieprzerwana niezdolność do pracy przypada na przełomie roku kalendarzowego, a 31 grudnia pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego, od 1 stycznia pracownikowi przysługuje nadal zasiłek chorobowy za cały okres tej nieprzerwanej niezdolności do pracy.
Do okresu zasiłkowego, wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak i okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2. Do jednego okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży (art. 9 ust. 1-2 ustawy zasiłkowej pkt 47 komentarza do ustawy).
PRZYKŁAD
Pracownik korzystał z zasiłku chorobowego przez okres 182 dni. Wrócił do pracy i ponownie stał się niezdolny do pracy. Przerwa między poprzednią a obecną niezdolnością do pracy wynosi 60 dni. Powstanie prawa do nowego okresu zasiłkowego wymaga przerwy w niezdolności do pracy wynoszącej co najmniej 61 dni.
PRZYKŁAD
Pracownica była niezdolna do pracy od 20 stycznia do 15 marca 2025 r. Ponowna niezdolność do pracy powstała od 5 maja 2025 r. i przypada w trakcie ciąży. Pomimo tego, że przerwa między ostatnim dniem niezdolności do pracy za poprzedni okres, a pierwszym dniem nowej niezdolności nie przekracza 60 dni, niezdolność do pracy, która powstała 5 maja otwiera nowy okres zasiłkowy, gdyż przypada w trakcie ciąży.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi z 7 marca 2024 r. udzielonej wydawnictwu GOFIN www.gofin.pl potwierdził, że do ubezpieczonej, która po wyczerpaniu okresu zasiłkowego 182 dni przez kolejnych 12 miesięcy korzystała ze świadczenia rehabilitacyjnego i pod koniec tego świadczenia zaszła w ciążę (e-ZLA kod literowy „B), a jej niezdolność do pracy wykracza poza okres przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego, ubezpieczona nie nabędzie prawa do zasiłku chorobowego w ramach nowego okresu zasiłkowego, gdyż nie nastąpiła przerwa w niezdolności do pracy. Pracownicy przysługiwać będzie świadczenie chorobowe w ramach trwającego okresu zasiłkowego.
Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy w czasie ciąży przysługuje maksymalnie przez 270 dni. Jeżeli ubezpieczona przed okresem pobierania świadczenia rehabilitacyjnego wykorzystała 182 dni, to do wykorzystania pozostało jej 88 dni świadczenia. Po wykorzystaniu zasiłku chorobowego w wymiarze 270 dni, ubezpieczona będzie mogła skorzystać z zasiłku chorobowego po przerwie pomiędzy kolejnymi zwolnieniami lekarskimi wynoszącej co najmniej 60 dni.
Punkt 48 komentarza do ustawy zasiłkowej.
Jeżeli niezdolność do pracy spowodowana gruźlicą wystąpiła bezpośrednio po niezdolności spowodowanej innymi przyczynami, okresy tych niezdolności zlicza się i prawo do zasiłku przysługuje przez łączny okres do 270 dni. Jeżeli niezdolność do pracy przypadająca na okres ciąży wystąpi bezpośrednio po wcześniejszej niezdolności do pracy ubezpieczona ma prawo do okresu zasiłkowego łącznie przez okres do 270 dni.
Punkt 50 komentarza do ustawy zasiłkowej.
Jeżeli bezpośrednio przed okresem orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby ubezpieczony pobierał świadczenie rehabilitacyjne. Okresy orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby po okresie świadczenia rehabilitacyjnego i przed tymi okresami zlicza się do jednego okresu zasiłkowego. W przypadku gdy, po okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, niezdolność do pracy z powodu choroby ubezpieczonego powstanie po przerwie krótszej niż 60 dni, ubezpieczony nie nabywa prawa do nowego okresu zasiłkowego.