Aktualności, Płace, PrawoPracy

Praca w dniu wolny za święto w sobotę

Wykonywanie pracy w dniu wolnym, udzielonym pracownikowi za „święto przypadające w sobotę”

Zarówno dzień 1 maja 2021 r. (święto pracy) jak i dzień 25 grudnia 2021 r. (święto Bożego narodzenia) przypadają w tym roku w sobotę i obniżają wymiar czasu pracy o 8 h, tak jak święta występujące w innym dniu powszednim.
Metoda obowiązująca podczas obliczania wymiaru czasu pracy i zasada przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy może obligować pracodawcę do wyznaczenia za ten dzień dodatkowego dnia wolnego od pracy.
Wymiar czasu pracy jako liczba godzin przypadających do przepracowania w przyjętym
u danego pracodawcy okresie rozliczeniowym wynoszącym maksymalnie do 12 miesięcy, oblicza się zgodnie z art. 130 k.p. w następujący sposób:

mnożąc 40h (przeciętna norma tygodniowa) przez liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, następnie
dodając do otrzymanej liczby iloczyn 8h (norma dobowa) i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku (tzw. dni wystających), dalej
odejmując 8h (norma dobowa) za każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela.

Ustalony wymiar czasu pracy ulega obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy pracownika.

Do tych nieobecności zalicza można przykładowo m.in.:

okres urlopu wypoczynkowego czy
niezdolności do pracy spowodowanej chorobą.

Udzielenie dni wolnych za święta przypadające w tych dwóch dniach tj. 01 maja i 25 grudnia dotyczy przede wszystkim zatrudnionych w systemie podstawowym wykonujących pracę w z góry ustalonym rozkładzie czasu pracy od poniedziałku do piątku po 8h.

Przykład
Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonuje pracę w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku w godzinach od 8⁰⁰ do 16⁰⁰w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym.
W miesiącu maju 2021 r. wymiar czasu pracy wynosi:

(40 h x 4 pełne tygodnie przypadające od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego:
sobota – piątek) + (8 h x 1 dzień „wystający” poza pełne tygodnie przypadające od poniedziałku do piątku: 31 maja) – (8 h x 2 święta przypadające od poniedziałku do soboty: 1 i 3 maja)
160 h + 8 h – 16 h = 152 h.

Z powyższego wynika, że w przypadku wykonywania pracy od poniedziałku do piątku w miesiącu maju, pracownik przepracowałby łącznie: 20 dni x 8 h = 160 h (+ 8 h). Oznacza to, że w obrębie danego okresu rozliczeniowego pracodawca ma obowiązek udzielenia innego dnia wolnego od pracy.

Udzielenie dnia wolnego za święto przypadające w sobotę (1 maja 2021 r.) ma na celu

ustalenie właściwej liczby godzin do przepracowania w przyjętym okresie rozliczeniowym oraz
zapewnienie pracownikowi odpowiedniej liczby dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.

Ważne:
Ustalony dzień wolny (w przyjętym okresie rozliczeniowym) ma status dnia wolnego z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.

Pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 K.p.:

konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego
ochrony mienia lub środowiska
usunięcia awarii lub
szczególnych potrzeb pracodawcy

wykonywał pracę w dniu wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym (art. 151³ K.p.).

Ważne:
Inny dzień wolny przysługuje niezależnie od liczby godzin przepracowanych w dniu wolnym od pracy (do normy czasu pracy 8 h) z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.

Przykład
Dla pracownika, zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy:

system podstawowy
praca od poniedziałku do piątku: 8⁰⁰– 16⁰⁰
okres rozliczeniowy 3 miesiące: kwiecień-czerwiec

dniem wolnym od pracy tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy jest sobota. Dzień wolny (za święto przypadające w dniu 1 maja 2021 r.) pracodawca ustalił na dzień 11 czerwca 2021 r. (piątek). Pracownik został wezwany do pracy w tym dniu tj.: 11 czerwca 2021 r. i wykonywał pracę w wymiarze: 12 h (od 8⁰⁰ do 20⁰⁰). Pracodawca zobowiązany jest za pierwsze 8 h godzin pracy w tym dniu (norma czasu pracy wynikająca z przepisów kodeksu pracy), udzielić pracownikowi innego, całego dnia wolnego od pracy (zgodnie z art. 151³ K.p.) do końca okresu rozliczeniowego w terminie uzgodnionym z pracownikiem. Za pozostałe cztery godziny pracy, można udzielić pracownikowi (na jego wniosek) czasu wolnego w tym samym wymiarze (4:4).
W przypadku braku rekompensaty dniem i czasem wolnym, oprócz normalnego wynagrodzenia za pracę:
za pierwsze 8 h
pracy należy wypłacić dodatek do wynagrodzenia w wysokości: 100%
za pozostałe 4 h
dodatek 50% (przekroczenie normy dobowej nie przypadającej na porę nocną).