Ustawa z dnia 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1690) zwana dalej ustawą o trzynastkach.
Pracownikom jednostek sfery budżetowej przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne (tzw. trzynastka) po przepracowaniu całego lub części danego roku kalendarzowego. Grupa osób uprawnionych i pozbawionych prawa do tego świadczenia określa art. 1 ust. 2 i 3 ustawy.
Prawo do trzynastki zależy od okresu pracy pracownika w danym roku kalendarzowym (art. 2 ust. 1-2 ustawy o trzynastkach). Jeżeli pracownik przepracuje u danego pracodawcy
1.
cały rok
otrzyma trzynastkę w pełnej wysokości
2.
minimum 6 miesięcy
od którego zawarte są wyjątki
uzyska trzynastkę na poziomie proporcjonalnym do przepracowanego okresu.
Ważne
Nabycie prawa do trzynastki nie jest uzależnione od nieprzerwanej pracy przez co najmniej 6 miesięcy, a zatem prawo do tego świadczenia ustalamy na podstawie wszystkich okresów zatrudnienia w danym roku kalendarzowym. Nie ma również znaczenia w jakim wymiarze etatu pracownik wykonuje prace.
Stanowisko Departamentu Prawnego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 25 stycznia 2015 r. w sprawie ustalania wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego
(…)
z punktu uzyskania prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego decydujące znaczenie ma nie tyle fakt pozostawania w stosunku pracy, co rzeczywiste świadczenie pracy przez daną osobę w całym roku kalendarzowym (…).
Przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w przypadkach
1.
nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej)
2.
zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące
3.
powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej
4.
rozwiązania stosunku pracy w związku z
a)
przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne
b)
przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem
c)
likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy
d)
likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją.
5.
podjęcia zatrudnienia
a)
w wyniku przeniesienia służbowego
b)
na podstawie powołania lub wyboru
c)
w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy
d)
w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją
e)
po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej
6.
korzystania
a)
z urlopu wychowawczego
aa)
z urlopu macierzyńskiego
ac)
z urlopu ojcowskiego
ad)
z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
af)
z urlopu opiekuńczego
b)
z urlopu dla poratowania zdrowia
c)
przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego
6a
korzystania z urlopu rodzicielskiego
7
wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika.
(art. 2 ust. 3 ustawy o trzynastkach).
Wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając
1.
wynagrodzenie
2.
i inne świadczenia ze stosunku pracy
przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także
3.
wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz
4.
wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.
W przypadku nie przepracowania pełnego okresu o którym mowa w art. 2 ust 3 ustawy o trzynastkach, wysokość wynagrodzenia rocznego ustala się proporcjonalnie do okresu przepracowanego u danego pracodawcy (art. 4 ustawy o trzynastkach).
Przykład
Pracownik samorządowy zatrudniony został od 1 września 2023 r. i w miesiącu kolejnym skorzystał z 3 dni urlopu opiekuńczego. Pomimo zatrudnienia od 1 września, pracownik nabył prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2023 r. w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego okresu.
Ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej przewiduje wyjątki od zasady przepracowania wymaganego okresu do nabycia uprawnień do dodatkowego wynagrodzenia rocznego (art. 2 ust. 3 ustawy). Wymóg przepracowania co najmniej 6 miesięcy nie jest konieczny m.in. w razie korzystania z urlopu wychowawczego, macierzyńskiego, ojcowskiego, na warunkach urlopu macierzyńskiego, opiekuńczego, dla poratowania zdrowia, do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego oraz z urlopu rodzicielskiego (art. 2 ust. 3 pkt 6 ustawy).
Pracownik zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy, pracuje od poniedziałku do piątku po 8 h, wynagradzany jest miesięczną stawką wynagrodzenia w wysokości 4 400 zł, otrzymuje również dodatek stażowy w wysokości 7% wynagrodzenia zasadniczego 308 zł oraz zmienną miesięczną premię regulaminową. Wynagrodzenie wypłacane jest w ostatnim dniu miesiąca.
Wysokość wynagrodzenia za październik 2023 r.
Wynagrodzenie zasadnicze
4 400 zł : 176 h (wymiar czasu pracy) = 25 zł
25 zł x 24 h (godziny nieprzepracowane w związku z urlopem opiekuńczym) = 600 zł
4 400 zł – 600 zł = 3 800 zł
Dodatek stażowy
308 zł : 176 h = 1,75 zł
1,75 zł x 24 h = 42 zł
308 zł – 42 zł = 266 zł
Zmienna premia regulaminowa
325 zł
Łącznie
4 391 zł (3 800 zł + 266 zł + 325 zł).
Trzynastka za 2023 r. dla pracownika samorządowego wyniesie
1.
podstawa „13” z wynagrodzenia zasadniczego
[(4 400 zł x 3 miesięcy) + 3 800 zł] = 17 000 zł
2.
podstawa „13” z dodatku stażowego
[(308 zł x 3 miesiące) + 266 zł = 1 190 zł
3.
zmienne premie regulaminowe
(350 zł + 325 zł + 255 zł + 280 zł) = 1 210 zł
4.
podstawa trzynastki
17 000 zł + 1 190 zł + 1 210 zł = 19 400 zł
5.
wysokość trzynastki
19 400 zł x 8,5% = 1 649 zł.
Najbliższe szkolenie
Rozliczanie Wynagrodzeń Pracowników Sfery budżetowej w 2024 r. Dodatkowe wynagrodzenie roczne
18 stycznia 2024 r.
https://www.hrkadryiplace.pl/szk_stacjonarn/rozliczanie-wynagrodzen-pracownikow-sfery-budzetowej-w-2024-r-dodatkowe-wynagrodzenie-roczne/
Plan szkolenia
https://www.hrkadryiplace.pl/wp-content/uploads/2023/12/PLAN-SZKOLENIA-Rozliczanie-wynagrodzen-w-jednostkach-budzetowych.pdf