Zmiany w podstawie wymiaru świadczeń z ubezpieczenia chorobowego

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zmienia stanowisko dotyczące wliczania do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych przychodów z zakończonych umów cywilnych zawartych z własnym pracownikiem

Stanowisko ZUS zawarte w komentarzu do ustawy zasiłkowej
opublikowany w kwietniu 2022 r.
ust. 313 komentarza
Do wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia albo umowy o dzieło, zpracodawcą, z którym osoba wykonująca umowę pozostaje
w stosunku pracy lub jeżeli w ramachtakiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, mazastosowanie zasada podana w 312. Wynagrodzenie z tego tytułu należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej, bez uzupełniania. Do tego wynagrodzenia nie należystosować zasady przedstawionej w pkt. 292. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się wynagrodzenie z tytułu kolejnych umów trwających bez przerwy albo gdy przerwa między umowami przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, albo gdy umowy zawierane są na nakładające się okresy. Jeżeli okresy poszczególnych umów przypadają w całości w okresie, naktóry została wcześniej zawarta umowa zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia albo umowa o dzieło, towynagrodzenie z tytułu każdej umowy uwzględnia się
w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego tylko wówczas, gdy zasiłek przysługuje
w okresie,na który została zawarta ta umowa.

Przykład
Pracownik zachorował 5 czerwca i był niezdolny do pracy do 14 lipca. Pracodawca zawarł z pracownikiem umowę zlecenia na okres od 15 maja do 30 czerwca. Podstawa wymiaru przysługującego pracownikowi zasiłku chorobowego jest ustalana z uwzględnieniem wynagrodzenia za okres od czerwca poprzedniego roku do maja bieżącego roku. W podstawie wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego mu za okres od 5 do 30 czerwca powinno zostać uwzględnione także wynagrodzenie
z tytułu wykonywania umowy zlecenia wypłacone za okres od 15 do 31 maja. Podstawę wymiaru zasiłku przysługującego za okres od 1 do 14 lipca należy ustalić ponownie wyłączając wynagrodzenie z umowy zlecenia.

Powyższe stanowisko wynikało z analizy art. 41 ust. 2 ustawy zasiłkowej, zgodnie
z którym, składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie.

Na bazie dwóch wyroków SN z 2019 r. z dnia 21 lutego 2019 r. sygnatura akt I UK 460/17 oraz z dnia 19 września 2019 r. sygnatura akt II UK 87/18
(…)
Niedopuszczalnym jest traktowanie wynagrodzenia z umowy zlecenia jako okresowego składnika wynagrodzenia, o którym mowa w art. 41 ust. 2 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, a to z uwagi na fakt, iż umowa zlecenia jest dodatkowym tytułem ubezpieczenia, nie zaś dodatkowym składnikiem wynagrodzenia. Z tego powodu brak jest podstaw do zmiany podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego w sytuacji kiedy umowa zlecenia rozwiązuje się (…)

W związku z powyższym, w najnowszym opublikowanym komentarzu do ustawy zasiłkowej sierpień 2023 r. ZUS zmienia stanowisko
ust. 316 komentarza
Do wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia albo umowy o dzieło, z pracodawcą, z którym osoba wykonująca umowę pozostaje
w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, nie ma zastosowanie zasada podana w pkt. 315. Wynagrodzenie z tego tytułu należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej, bez uzupełniania.

Przykład
Pracownik zachorował 5 czerwca i był niezdolny do pracy do 14 lipca. Pracodawca zawarł z pracownikiem umowę zlecenia na okres od 15 maja do 30 czerwca. Podstawa wymiaru przysługującego pracownikowi zasiłku chorobowego jest ustalana z uwzględnieniem wynagrodzenia za okres od czerwca poprzedniego roku do maja   bieżącego   roku. W podstawie wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego mu za okres od 5 do 30 czerwca powinno zostać uwzględnione także wynagrodzenie
z tytułu wykonywania umowy zlecenia wypłacone za okres od 15 do 31 maja. Podstawę wymiaru zasiłku przysługującego za okres od 1 do 14 lipca należy ustalić
z uwzględnieniem wynagrodzenia z umowy zlecenia.

Jak informuje ZUS na stronie www.zus.pl
Przypominamy o ważnej zmianie dotyczącej podstawy wymiaru świadczeń
z ubezpieczenia chorobowego. Przychód z umowy cywilnoprawnej zawartej ze swoim pracodawcą powinien zostać przyjęty w podstawie wymiaru świadczeń
z ubezpieczenia chorobowego niezależnie od tego, czy umowa zlecenia się zakończyła, czy nadal trwa. Zasadę tę należy stosować w bieżących sprawach, ale ubezpieczony może wystąpić z wnioskiem dotyczącym wcześniejszego okresu. Jeżeli ubezpieczony złoży wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczeń
z ubezpieczenia chorobowego i przyjęcia do niej przychodu z umowy zlecenia, to ZUS przeliczy tą podstawę i dopłaci różnicę między wypłaconym a należnym zasiłkiem. Zasady te obowiązują także płatników składek, którzy sami wypłacają swoim ubezpieczonym zasiłki. Płatnicy składek w razie wątpliwości dotyczących przyjęcia określonego składnika wynagrodzenia do podstawy wymiaru świadczeń
z ubezpieczenia chorobowego, mogą każdorazowo wystąpić do Oddziału ZUS
z zapytaniem. Roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 3 lat od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje (na podstawie art. 67 ust. 4 ustawy zasiłkowej).