Absurdy stanowisk resortowych w sprawie Rozliczania Wynagrodzeń

Zmiana wysokości wynagrodzenia w trakcie miesiąca a system równoważny

Na łamach wydawnictwa Gazety Prawnej z dnia 20 marca 2025 r. opublikowano budzące największe wątpliwości stanowisko Ministerstwa Pracy i PIP.

PYTANIE:
Jak obliczyć wynagrodzenie w miesiącu, w trakcie którego pracownik ma zmianę stawki wynagrodzenia miesięcznego, a pracuje w systemie równoważnego czasu pracy i ma zaplanowany czas pracy do przepracowania nierównomiernie? Czy wynagrodzenie należy podzielić przez czas do przepracowania nominalny (zgodny z kalendarzem) i następnie pomnożyć przez czas faktyczny przypadający do przepracowania w danej części miesiąca i powtórzyć działanie dwukrotnie dla każdej stawki wynagrodzenia? Czy też należy dwukrotnie użyć nominalnego czasu pracy?

Stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z 3 marca 2025 r. wydane dla Gazety Prawnej. 
(…) odnosząc się do ostatniego pytania dotyczącego obliczania wynagrodzenia „miesięcznego” pracownika zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy w przypadku zmiany stawki wynagrodzenia w trakcie miesiąca należy zauważyć, że przepisy prawa pracy nie zawierają normy wskazującej wprost, jak należy wyliczyć wynagrodzenie należne pracownikowi wynagradzanemu stałą stawką miesięczną w sytuacji zmiany wysokości tejże stawki w trakcie miesiąca. W ocenie departamentu posiłkowo stosuje się w tym wypadku przepis par. 12 ust. 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 2017 r. poz. 927). Przepis ten dotyczy obliczania wynagrodzenia pracownika, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, gdy okres pozostawania pracownika w stosunku pracy nie obejmuje pełnego miesiąca. W przypadku zmiany wysokości stawki w trakcie miesiąca pracownik wprawdzie faktycznie pozostaje w ciągłym zatrudnieniu (okres pozostawania pracownika w stosunku pracy obejmuje pełny miesiąc), jednak dla potrzeb ustalenia należnego mu wynagrodzenia za cały miesiąc należy potraktować czas obowiązywania poszczególnych stawek wynagrodzenia miesięcznego jako odrębne okresy, dla których trzeba wyliczyć należne wynagrodzenie stosownie do wysokości obowiązującej wówczas stawki (stałej dla danego okresu).

Warto dodać, że na bazie stanowisk z lat poprzednich m.in. Ministerstwo Pracy uznało, że:
w opinii Departamentu sformułowanie – liczba godzin pracy przypadających do przepracowania – oznacza liczbę godzin, do przepracowania których pracownik zobowiązany jest zgodnie z wymiarem czasu pracy w tym miesiącu (a nie liczbę godzin do przepracowania w tym miesiącu zgodnie z rozkładem czasu pracy konkretnego pracownika). Oznacza to, że niezależnie od faktycznej długości okresu rozliczeniowego, w celu wyliczenia dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych oraz wynagrodzenia za część miesiąca, liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, należy przyjąć miesięczny wymiar czasu pracy, obliczony w sposób przewidziany w art. 130 Kodeksu pracy (…).

Powyższe potwierdziło Ministerstwo Pracy w stanowisku wydanym dla Gazety prawnej z 6 marca 2025 r.
(…) przepisy prawa pracy nie określają wprost sposobu obliczania wynagrodzenia miesięcznego w razie jego zmiany w trakcie miesiąca. Można w tym celu zastosować par. 12 ust. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Wynagrodzenie dzieli się przez liczbę godzin do przepracowania w miesiącu, a następnie mnoży przez liczbę godzin nieobecności, odejmując uzyskaną kwotę od wynagrodzenia za cały miesiąc. Przy wyliczeniach stosuje się miesięczny wymiar czasu pracy zgodnie z art. 130 k.p. Wynagrodzenie za miesiąc to suma stawek godzinowych przed i po zmianie, pomnożonych przez liczbę przepracowanych godzin. Pracodawca może wprowadzić korzystniejsze zasady w regulaminie pracy lub układzie zbiorowym, w tym wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy.

PRZYKŁAD
W świetle stanowiska GIP z 3 marca 2025 r.
Pracownik zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy (3 miesięczny okres rozliczeniowy przypadający od I-III) do 16 lutego 2025 r. wynagradzany był stałą stawką miesięcznego wynagrodzenia 5 000 zł. W wyniku podwyżki płac od 17 lutego wynagrodzenie wynosi 6 000 zł.
Wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym 496 h (art. 130 k.p.):
styczeń: 168 h
luty: 160 h
marzec: 168 h
Rozkład czasu pracy 496 h:
styczeń: 180 h
luty: 180 h
marzec: 136 h.
Zgodnie z rozkładem czasu pracy, pracownik do 16 lutego do przepracowania miał 120 h. Od 17 lutego 60 h. Łącznie: 180 h
Zgodnie ze stanowiskiem GIP.
Wynagrodzenie przed podwyżką:
5 000 zł : 160 h (wymiar czasu pracy kodeksowy – nominalny) = 31,25 zł
31,25 zł x 60 h (godziny nieprzepracowane) = 1 875 zł
5 000 zł – 1 875 zł = 3 125 zł.
Wynagrodzenie po podwyżce:
6 000 zł : 160 h (wymiar czasu pracy kodeksowy – nominalny) = 37,50 zł
37,50 zł x 120 h (godziny nieprzepracowane) = 4 500 zł
6 000 zł – 4 500 zł = 1 500 zł.
Łącznie: 4 625 zł (3 125 zł + 1 500 zł). 

Wniosek:
przed podwyżką miesięczne wynagrodzenie wynosiło 5 000 zł, po podwyżce 6 000 zł. Po zmianie wysokości wynagrodzenia w trakcie miesiąca według GIP łączne wynagrodzenie wyniosło: 4 625 zł czyli mniej niż miesięczne wynagrodzenie przed podwyżką. 

W świetle stanowiska MP z 6 marca 2025 r.
Wynagrodzenie przed podwyżką:
5 000 zł : 160 h (wymiar czasu pracy kodeksowy – nominalny) = 31,25 zł
31,25 zł x 120 h (godziny przepracowane) = 3 750 zł
Wynagrodzenie po podwyżce:
6 000 zł : 160 h (wymiar czasu pracy kodeksowy – nominalny) = 37,50 zł
37,50 zł x 60 h (godziny przepracowane) = 2 250 zł
Łącznie: 6 000 zł (3 750 zł + 2 250 zł). 

Wniosek:
przed podwyżką miesięczne wynagrodzenie wynosiło 5 000 zł, po podwyżce 6 000 zł. Po zmianie wysokości wynagrodzenia w trakcie miesiąca według MP łączne wynagrodzenie wyniosło 6 000 zł czyli tyle ile pracownik by uzyskał gdyby zmiana wynagrodzenia nastąpiła 1 lutego 2025 r. 

WAŻNE
Pracownikowi, któremu zmieniono wysokość wynagrodzenia w trakcie miesiąca kalendarzowego, łączna jego wysokość powinna wynieść pomiędzy 5 a 6 tysięcy złotych. 

Prezentowane metody w stanowiskach z 2025 r. mogły by mieć ewentualne odniesienie do przypadków w których pracownik objęty jest 1 miesięcznym okresem rozliczeniowym, gdyż nierównomierne planowanie godzin sumarycznie równać się będzie wymiarowi godzin nominalnych danego miesiąca. W przypadku dłuższych okresów rozliczeniowych niż 1 miesiąc stosując wskazane metody przez MP i GIP, łącznie pracownik otrzyma zawyżone lub zaniżone wynagrodzenie. 

Dlatego niezmiennie analizując przepisy prawne słuszną metodą jest ta, którą przedstawiliśmy w artykule z dnia 17 września 2023 r.:
https://www.hrkadryiplace.pl/zmiana-wynagrodzenia-w-trakcie-miesiaca-i-nadgodziny-w-dluzszych-okresach-rozliczeniowych-hrkadryiplace-jezek-przemyslaw/

Szkolenie on-line 19 maja 2025 r.
Płatne i niepłatne zwolnienia od pracy. Prawidłowe rozliczanie wynagrodzeń.
Zwolnienia rozliczane jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop.