BLOG, Wynagrodzenia

Prognozowane przeciętne wynagrodzenie w 2025 r.

Wskaźniki mające wpływ na rozliczanie wynagrodzeń

Przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek

Składki na ubezpieczenia społeczne – emerytalne i rentowe – finansowane są w części przez pracownika oraz w części finansowanej przez pracodawcę z własnych środków, przy czym podstawa ich wymiaru została ograniczona. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej (w 2025 r. 260 190 zł), ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach (w razie ich braku przy ustalaniu wymienionego wynagrodzenia bierze się pod uwagę przeciętne miesięczne wynagrodzenie z III kwartału roku poprzedniego). Po przekroczeniu tej kwoty płatnik zobowiązany jest zaprzestać ich obliczania i przekazywania składek na te ubezpieczenia (art. 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwana dalej ustawą o sus).

W roku 2025 roczna podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych wynosi:
260 190 zł (8 673 zł x 30)

Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 10 grudnia 2024 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (Monitor Polski z 11 grudnia 2024 r. poz. 1051).

Roczne ograniczenie podstawy wymiaru stosuje się do osób podlegających tym ubezpieczeniom obowiązkowo lub dobrowolnie m.in. pracownicy, zleceniobiorcy, a także inne osoby wymienione w art. 6, 7 i 10 ustawy o sus. Ograniczenie to dotyczy wszystkich tytułów do ubezpieczeń w roku kalendarzowym, z których od podstawy wymiaru obliczane były składki na przedmiotowe ubezpieczenia (w tym również zasiłku macierzyńskiego i urlopu wychowawczego, za okres, którego składki emerytalno-rentowe finansowane są z budżetu państwa). Ustalając roczny limit podstawy wymiaru składek, uwzględnia się w nim przychód podlegający oskładkowaniu uzyskany w tym roku, licząc narastająco od stycznia.
Zaprzestania opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z powodu osiągnięcia przez pracownika w danym roku kalendarzowym rocznej kwoty granicznej, pracodawca dokonuje na podstawie:
1)
własnej dokumentacji płacowej
2)
oświadczenia pracownika (jeśli do opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za daną osobę zobowiązany jest więcej niż jeden płatnik składek)
3)
informacji uzyskanej z ZUS.

Podstawa wymiaru pracownika na urlopie wychowawczym

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, finansowanym z budżetu państwa, pod warunkiem, że nie ma on ustalonego prawa do renty lub emerytury i nie posiada innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych (art. 6 ust.1 pkt 19 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy o sus). Pracownicy ci podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu pod warunkiem, że nie podlegają temu ubezpieczeniu z innego tytułu (art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy zdrowotnej).
Podstawą do obliczania składek w okresie urlopu wychowawczego jest złożenie przez pracownika stosownego oświadczenia o braku prawa do emerytury lub renty oraz innego tytułu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (także ubezpieczenie zdrowotne) z tytułu przebywania pracownika na urlopie wychowawczym nalicza pracodawca, a opłaca ZUS ze środków budżetu państwa. Jak informuje ZUS w poradniku, dopóki płatnik składek nie uzyska wskazanego oświadczenia osoby przebywającej na urlopie wychowawczym – nie powinien sporządzać imiennych raportów miesięcznych za tę osobę.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia E-R stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Należy uwzględniać wynagrodzenie, o ile stanowiło ono podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Jeżeli ubezpieczony korzysta z urlopu wychowawczego przed upływem 12-miesięcznego okresu zatrudnienia u danego płatnika, przy ustalaniu podstawy wymiaru składek należy uwzględniać przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia uzyskane u danego płatnika. Jeżeli urlop wychowawczy rozpoczął się przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia, do ustalenia podstawy wymiaru składek należy przyjąć wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. Przy ustalaniu kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 18 ust. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy przez analogię stosować wyjaśnienia zawarte w Komentarzu do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zakresie dotyczącym ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla osób będących pracownikami.

Ustalona w powyższy sposób podstawa wymiaru składek nie może być wyższa od kwoty 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalonej na dany rok
i nie niższa niż 75% kwoty obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W 2025 roku maksymalna podstawa wymiaru składek E-R:
nie może być wyższa od kwoty:
8 673 x 60% = 5 203,80 zł
i nie niższa niż:
75% kwoty minimalnego wynagrodzenia
4 666 zł x 75% = 3 499,50 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2025 roku: 620 zł (kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych (art. 81 ust. 8 pkt 10 ustawy zdrowotnej).

PRZYKŁAD
Pracownica zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy przebywa na urlopie wychowawczym od 10 lipca 2024 r. do 25 stycznia 2025 r. Pracodawca uwzględnił w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia E-R wynagrodzenie wypłacone za okres od lipca 2023 r. do czerwca 2024 r. Pracownica otrzymuje stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 4 400 zł.
Za lipiec 2024 r.:
podstawa wymiaru składek E-R z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym wyniesie:
3 122,58 zł (4 400 zł : 31 dni x 22 dni).
Za okres sierpień – grudzień 2024 r.:
podstawa wymiaru składek E-R z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym wyniesie: 4 400 zł.
Za styczeń 2025 r.:
podstawa wymiaru składek E-R z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym wyniesie:
3 762,90 zł (4 666 zł : 31 dni x 25 dni).

PRZYKŁAD
Pracownica zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy przebywa na urlopie wychowawczym od 1 grudnia 2024 r. Pracodawca uwzględni w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia E-R wynagrodzenie wypłacone za okres od grudnia 2023 r. do listopada 2024 r. Pracownica otrzymuje stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 9 000 zł. Od 1 grudnia 2024 r. podstawa wymiaru składek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym odpowiada 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia 4 694,40 zł (7 824 zł x 60%). Od 1 stycznia 2025 r. 5 203,80 zł (8 673 zł x 60%)

Pracownik oddelegowany za granicę i kierowca w przewozach międzynarodowych

Od 1 stycznia 2025 r.
Pracownicy zatrudnieni w Polsce i oddelegowani do pracy za granicą, których przychód jest wyższy od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy (niezależnie od tego, za jaki okres przysługuje) tj.: w 2025 r. wyższy niż 8 673 zł, podstawy wymiaru składek ZUS nie stanowi część wynagrodzenia w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu (§ 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego). Tak ustalona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, nie może być niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Jeżeli przychód pracownika za dany miesiąc nie przekracza tego poziomu, wówczas pracodawca nie może zastosować zwolnienia wynikającego z tego przepisu. Nie ma zatem podstaw do odejmowania równowartości diet, ani też porównania przychodu do kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W przypadku uzyskiwania przez pracownika przychodu niższego od przeciętnego wynagrodzenia, podstawę wymiaru składek stanowi faktycznie uzyskiwany przez niego przychód.

Kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77⁵ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. K.p. (art. 26f ust. 1 ustawy o czasie pracy kierowców, zwana dalej ustawą).Do kierowcy w przewozach międzynarodowych stosuje się odpowiednio, w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przepisy wydane na podstawie art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczące pracowników zatrudnionych zagranicą u polskich pracodawców (art. 26f ust. 2 ustawy). W przypadku kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, w skład przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, o której mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych nie wchodzą:
1)
kwota stanowiąca równowartość 60 euro za każdy dzień pobytu za granicą, z zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia (w 2025 r. nie niższy niż 8 673 zł)
2)
należności stanowiące zwrot równowartości poniesionych przez kierowcę kosztów:
a)
noclegu o którym mowa w art. 8 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 561/2006
b)
podróży do miejsca rozpoczęcia międzynarodowego przewozu drogowego środkami transportu innymi niż pojazd będący w dyspozycji pracodawcy lub podmiotu, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy
c)
niezbędnych udokumentowanych wydatków określonych lub uznanych przez pracodawcę lub podmiot, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy, odpowiednio do uzasadnionych potrzeb w wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków faktycznie poniesionych i udokumentowanych przez kierowcę
d)
korzystania z urządzeń sanitarnych, określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług oferowanych w ogólnodostępnych miejscach obsługi podróżnych w państwach, w których kierowca wykonuje zadania służbowe (art. 26g ustawy).

PRZYKŁAD
Pracownik – kierowca 7 stycznia 2025 r. otrzyma wynagrodzenie należne za grudzień 2024 r. w wysokości 12 000 zł. Do przeliczenia ulg należy przyjąć średni kurs NBP z 6 stycznia 2025 r.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Równowartość ulgi za każdy dzień pobytu za granicą:
60 euro x 25 dni x 4,25 zł (hipotetyczny kurs) = 6 375 zł.
Wynagrodzenie po odliczeniu ulgi:
12 000 zł – 6 375 zł = 5 625 zł
5 625 zł < 8 673 zł.
Przychód do opodatkowania:
20 euro x 25 dni x 4,25 zł = 2 125 zł
12 000 zł – 2 125 zł = 9 875 zł.
Rozliczenie wynagrodzenia wypłaconego w styczniu 2025 r. przyjmując, że pracownik złożył oświadczenie PIT-2 (300 zł kwota zmniejszająca podatek) oraz ma prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodów. Pracownik nie jest uczestnikiem PPK.